Kuchenni pomocnicy - wolnowar

Wolnowar (ang. Slowcooker, Crock-Pot) to elektryczne urządzenie do gotowania potraw w niskiej temperaturze. Jest sprzętem bardzo uniwersalnym, tanim w eksploatacji i niezwykle łatwym w obsłudze. Można w nim przygotowywać zupy, gulasze, potrawki, a także kompoty, leguminy i nawet ciasta. Jest to idealne urządzenie jeśli nie macie zbyt wiele czasu na gotowanie, a rodzina dzień w dzień domaga się pysznego, domowego obiadu.

Jak to działa?

Typowy wolnowar składa się z trzech części: metalowej podstawy wyposażonej w elementy grzewcze o niewielkiej mocy, ceramicznej lub kamiennej misy oraz pokrywy. Z reguły moc wolnowaru waha się między 200 – 250W, a temperatura pracy nie przekracza 93 stopni. Większość urządzeń posiada termostat pozwalający na pracę w trzech trybach: niskiej mocy (LOW), dużej mocy (HIGH) oraz podtrzymywania ciepła (KEEP WARM). Bardziej zaawansowane modele posiadają wbudowany minutnik, który automatycznie wyłącza urządzenia po upływie określonego czasu.




Zasada działa tego urządzenia jest bardzo prosta. Elementy grzewcze umieszczone w obudowie rozgrzewają kamienną misę. Gruba warstwa ceramiki lub kamienia równomiernie rozprowadza cierpło i ogrzewa składniki potrawy, można to porównać do rzymskiego garnka wstawionego do piekarnika.
Relatywnie niska temperatura w połączeniu z dość długim czasem gotowania daje niesamowite efekty. Potrawy przygotowane w wolnowarze są bardzo smaczne, mięsa delikatne i soczyste, a sosy niezwykle aromatyczne. Co ważne, potrawa gotuje się właściwie sama. Niczego nie trzeba mieszać i pilnować. Ponieważ wolnowar wydziela bardzo małe ilości ciepła, nie wymaga stałej kontroli. Można go włączyć, wyjść do pracy, a po powrocie cieszyć się gotowym obiadem.

 Jak wybierać wolnowar?

Głównym kryterium jakim powinniśmy się kierować przy wyborze wolnowaru jest pojemność urządzenia. Podczas gotowania misa wolnowaru powinna być wypełniona od ½ do 2/3  objętości, wtedy gotowana potrawa osiąga optymalną temperaturę. Jeśli wsadu jest mniej niż ½ misy, potrawa może się rozgotować; jeśli będzie więcej niż 2/3 misy, góra potrawy może pozostać niedogotowana. Dla tego ważne jest by dostosować wielkość wolnowaru do ilości osób, dla których będziemy gotować.

Możemy przyjąć, że:

-       urządzenie 3,5l będzie odpowiednie dla 3 – 4 osób

-       urządzenie 4,5l będzie odpowiednie dla 5 - 6 osób

-       urządzenie 5,5l pozwoli na przygotowanie obiadu dla 8 osób

W sklepach najczęściej można spotkać urządzenia o pojemnościach od 3,5 do 5,5 litra, jednak niektórzy producenci oferują wolnowary nawet 9 litrowe. 

Kluczowym elementem wolnowaru jest misa. Misa może być wykonana z ceramiki lub kamienia. Mis kamiennych można używać także do przyrządzania potraw w tradycyjnym piekarniku. Bez względu na materiał z którego wykonana jest misa, warto wybrać model nadający się do zmywania w zmywarce.

Dość istotne jest także, z jakiego materiału została wykonana pokrywa misy. Szklana pokrywa pozwala na obserwację procesu gotowania, ale nie jest bezpieczna do użycia w piekarniku. Pokrywa kamienna lub żeliwna nadaje się do użycia w tradycyjnym piekarniku, ale pozbawi nas możliwość zaglądania do wnętrza urządzenia. Warto o tym pomyśleć zawczasu, ponieważ podczas gotowania pokrywy podnosić się nie powinno ze względu na znaczne straty ciepła.

Przed zakupem konkretnego modelu warto również zwrócić uwagę jak rozmieszczone są grzałki w urządzeniu. Tańsze modele mają grzałki jedynie po bokach i ciepło rozchodzi się nierównomiernie. Warto wybrać model posiadający grzałki po bokach i od spodu – taki wolnowar zapewni znacznie lepszy efekt gotowania.

Czy warto gotować w wolnowarze?

Metoda wolnego gotowania ma swoje plusy i minusy. W wolnowarze gotujemy tanio. Urządzenie pobiera niewiele prądu, a do gotowania możemy wybierać tańsze (i smaczniejsze) rodzaje mięs jak np. pręga wołowa. Do gotowania i duszenia w wolnowarze nie trzeba także używać dużych ilości tłuszczu, a nawet można zrezygnować z niego całkowicie. Wolnowar pracuje w niskich temperaturach, więc nie trzeba go pilnować bardziej niż np. lodówki. Wychodząc rano do pracy można nastawić obiad – po powrocie będzie akurat gotowy. Większość przepisów bez problemu można dostosować do wymagań wolnowaru, a wszelkie gulasze i potrawki zyskają zupełnie nowy smak. Zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym wolnowar jest urządzeniem niezastąpionym.

Wolne i długie gotowanie ma też swoje minusy, gdyż tak gotowane warzywa, oddając bogactwo smaku, tracą jednocześnie część swoich witamin. W wolnowarze musimy również gotować wyłącznie ze świeżych składników, dotyczy to zwłaszcza mięs. Dodatkowe porcje pozostałe z obiadu należy szybko schłodzić bądź zamrozić, a przed spożyciem podgrzewać przez kilka minut w temperaturze 100 stopni.


Wybrane przepisy do przygotowania w wolnowarze:

Schab z jabłkami w czarnym pieprzu 

Wieprzowina po kubańsku 

Musaka
Żeberka w kapuście
Więcej przepisów do wolnowaru znajdziecie w mojej księdze przepisów.