Szarlotka, czyli inaczej mówiąc jabłecznik to ciasto posiadające swoje korzenie we Francji. Autorem tego wspaniałego wypieku był ponoć Marie-Antoine Carême, który przygotował ciasto o nazwie charlotte russe specjalnie dla cara Aleksandra I, swego wieloletniego pracodawcy, a swą nazwę szarlotka zawdzięcza żonie obdarowanego - księżnej Aleksandrze Fiodorowej, carycy rosyjskiej, która zwana była potocznie Charlottą Pruską. Ale jest też historia o tym, że jabłecznik nazwano na cześć królowej Charlotty, żony króla angielskiego Grzegorza III.
Najczęstszym nadzieniem szarlotki są (jak sama nazwa "jabłecznik" wskazuje) jabłka w towarzystwie ciasta kruchego lub półkruchego. Jednak możemy używać też innych owoców jak gruszki, morele, brzoskwinie. Owoce często doprawiane są przyprawami korzennymi, takimi jak cynamon czy goździki. Zazwyczaj posypujemy ją cukrem pudrem, można również udekorować lukrem.
Sposobów przygotowania jest mnóstwo! Któż z nas oprze się tradycyjnej szarlotce??? A może skusi nas wariacja jabłecznika w biszkopcie?? Czy może mała, słodka, jabłkowo-cynamonowa muffinka? :-)
Przedstawiam kilka możliwości na szarlotkę - królową wśród tradycyjnych wypieków!
Szarlotka tradycyjna
Ciasto:
4 szkl. mąki pszennej
3/4 kostki margaryny
2/3 szkl. cukru
1 cukier wanilinowy
2 całe jajka
2 żółtka
2 łyżeczki proszku do pieczenia
3 łyżki kwaśnej śmietany 18%
Nadzienie jabłkowe:
2 kg jabłek
1 cukier wanilinowy
1 czubata łyżka bułki tartej
Mąkę, proszek do pieczenia i margarynę siekamy na kruszonkę, dodajemy cukier, cukier wanilinowy, jajka i żółtka oraz śmietanę i energicznie wyrabiamy ciasto. Powinno być gładkie, elastyczne i odchodzić od rąk (jeśli się lepi dodajemy troszeczkę mąki). Wyrobione ciasto owijamy folią spożywczą i wstawiamy do lodówki na około 40 minut. W tym czasie obieramy jabłka i ścieramy na tarce jarzynowej o dużych oczkach. Delikatnie odsączamy sok (zostawiamy tylko odrobinę, żeby nie zostały nam suche wiórki), mieszamy z cukrem wanilinowym i bułką tartą. Ciasto z lodówki dzielimy na 2 części (45% i 55%). Obie rozwałkowujemy na placki wielkości naszej blaszki, większą część trochę bardziej. Większym plackiem wykładamy dno formy (25x36) wyłożonej papierem do pieczenia robiąc zakładki na bokach. Nakłuwamy ciasto widelcem, rozkładamy jabłka, przykrywamy drugim plackiem i również nakłuwamy widelcem. Pieczemy 45 minut w piekarniku rozgrzanym do 200 stopni. Jeszcze ciepłe ciasto posypujemy cukrem pudrem.
Szybki jabłecznik
1 i 1/2 szkl. mąki pszennej
1 kostka masła 82% tłuszczu
1/2 szkl. cukru (można ciut więcej - w zależności od słodkości jabłek)
3 duże jajka
1/2 łyżeczki proszku do pieczenia
5 łyżek śmietany 30%
4-5 jabłek
2 łyżki cukru trzcinowego
1 łyżeczka cynamonu
Masło ucieramy mikserem, dodajemy cukier i miksujemy na gładką masę. Dodajemy po jednym jajku, po każdym dodaniu ucieramy na najmniejszych obrotach miksera do połączenia składników. Do masy wsypujemy proszek do pieczenia i mąkę, dokładnie łączymy. Wlewamy śmietanę i jeszcze raz miksujemy. Ciasto przekładamy do tortownicy (24-26cm) i wyrównujemy wierzch. Jabłka myjemy, obieramy i kroimy w ćwiartki. Wydrążamy gniazda nasienne i nacinamy lekko w prążki lub w krateczkę. Układamy na cieście. Posypujemy cukrem trzcinowym i cynamonem. Całość pieczemy około 50 minut w temperaturze 170 stopni.
Muffinki cynamonowe z jabłkami - mini szarlotki
Składniki suche:
1 i 1/3 szkl. mąki pszennej
3/5 szkl. cukru
1 łyżeczka proszku do pieczenia
1 łyżeczka cynamonu
1/2 łyżeczki kwasku cytrynowego
1/2 łyżeczki sody oczyszczonej
1/2 łyżeczki soli
Składniki mokre:
1/2 kostki masła 82% tłuszczu
2 duże jajka
4 łyżki śmietany 18% lub maślanki
Dodatkowo:
1,5 szklanki pokrojonych jabłek
posypka - kolorowe perełki
Jabłka myjemy, obieramy i kroimy w drobną kostkę. Posypujemy cynamonem. Masło rozpuszczamy w kąpieli wodnej. Studzimy. W misce mieszamy pozostałe składniki suche. W osobnej misce rozkłócamy jajka, dodajemy płynne masło i śmietanę. dokładnie łączymy. Przelewamy składniki mokre do suchych, mieszamy do połączenia składników. Dodajemy jabłka z cynamonem, łączymy. Masę nakładamy do formy na muffinki (nie do pełna). Posypujemy cukrowymi perełkami. Pieczemy w 180 stopniach około 20-25 minut (do zrumienienia).
Babeczki - muffinki inaczej
Ciasto:
2 szkl. mąki pszennej
3/8 kostki margaryny
1/3 szkl. cukru
1 łyżeczka proszku do pieczenia
1/2 cukru wanilinowego
1 jajko
1 żółtko
1,5 łyżki kwaśnej śmietany
Nadzienie:
3-4 duże gruszki
1 mały kisiel truskawkowy "słodka chwila"
Mąkę z margaryną siekamy na kruszonkę, dodajemy pozostałe składniki i wyrabiamy gładkie ciasto. Chłodzimy je w lodówce przez około 30 min. Gruszki obieramy, ścieramy na tarce o dużych oczkach. Odciskamy większość soku, wsypujemy kisiel i mieszamy do równomiernego połączenia składników. Ciasto z lodówki wałkujemy, wycinamy kawałki/kółka, którymi wylepiamy dno i brzegi foremek do babeczek/muffinek. Jedną foremką odmierzamy i wycinamy kółka na "przykrywkę". Każdą foremkę napełniamy masą gruszkową, przykrywamy krążkiem, lekko sklejamy boki i nakłuwamy widelcem "przykrywkę". Całość pieczemy około 20 minut w piekarniku rozgrzanym do 180 stopni.
Szarlotka z różową pianką
Ciasto:
5 szkl. mąki pszennej
3/4 szkl. cukru kryształu
6 żółtek
1 kostka margaryny
3 łyżki kakao
3 łyżki oleju
2 łyżeczki proszku do pieczenia
1 łyżka gęstej śmietany 18%
Krem:
6 białek
1 kisiel truskawkowy (lub wiśniowy, malinowy)
Nadzienie:
1 kg jabłek
1/2 szkl. cukru kryształu
1 cukier wanilinowy
1 mały kisiel jabłkowo-gruszkowy Słodki Kubek
Ze składników na ciasto (oprócz kakao) szybko zagniatamy gładkie ciasto. Do 2/3 ciasta dodajemy kakao, ponownie zagniatamy. Obie części owijamy w folię spożywczą i wkładamy do lodówki na około godzinę. Jabłka myjemy, obieramy, kroimy w niedużą kostkę. Przekładamy do garnka ze stali nierdzewnej, zasypujemy cukrem, dodajemy cukier wanilinowy. Krótko smażymy (jeśli trzeba podlewamy odrobinę wodą). Gdy jabłka zmiękną dodajemy kisiel, energicznie mieszamy i zdejmujemy z palnika (nadal mieszając) do dokładnego rozpuszczenia kisielu. Schłodzonym ciastem wylepiamy blaszkę (25x36) wyłożoną papierem do pieczenia. Rozkładamy gorące jabłka równo na cieście. Jasne ciasto ścieramy do miski na tarce o grubych oczkach na kruszonkę. Z białek ubijamy sztywną pianę, pod koniec dodajemy kisiel i dokładnie łączymy. Wykładamy na warstwę jabłek, rozsypujemy kruszonkę. Pieczemy około 40 minut w temperaturze 180 stopni: 20 minut na opcji góra-dół, potem przełączamy na grzałkę tylko dolną.
Szarlotka w biszkopcie, z truskawkowym musem
Ciasto:
2 szkl. mąki
1 kostka margaryny
1/2 szkl. cukru kryształu
6 jajek
2 łyżeczki proszku do pieczenia
Nadzienie:
1 kg jabłek
1 słoik dżemu truskawkowego
Mus truskawkowy:
6 białek
1/4 szkl. cukru pudru
1 kisiel truskawkowy
Jabłka myjemy, obieramy i kroimy w drobną kostkę. Oddzielamy białka od żółtek. Margarynę miksujemy z cukrem aż zbieleje, dodajemy po jednym żółtku, proszek do pieczenia, a na koniec mąkę. Dokładnie mieszamy. Białka ubijamy na sztywną pianę i delikatnie łączymy z ciastem (łyżką lub krótko na najwolniejszych obrotach miksera). Ciasto dzielimy na 2 części (lekko nierówne "połowy"). Mniejszą częścią równo smarujemy wyłożoną papierem do pieczenia blaszkę (25x36). Większą część mieszamy z jabłkami i wykładamy na blaszkę. Pieczemy około 50 minut (do zrumienienia) w 180 stopniach na grzałce dolnej (żeby jabłka się nie spaliły). Lekko przestudzone ciasto smarujemy dżemem. Ubijamy pianę z białek, pod koniec ubijania utrwalamy cukrem pudrem i dodajemy kisiel - mieszamy tylko do połączenia składników i natychmiast wykładamy na warstwę dżemu. Zapiekamy jeszcze około 20 minut (do zrumienienia bezy). Kombinacje dżemu i kisielu można dowolnie modyfikować (tym samym zmieniając kolory ciasta). Jabłka równie dobrze mogą być pokrojone w plasterki, półtalarki lub starte na tarce o dużych oczkach.
