Niestety ,częściej niż nam się wydaje. Niektórzy twierdzą ,że jedzenie zwykłego bulionu z diablotką ,czy innej zupy jest pierwszym trudnym egzaminem przy stole.Kilka słów na ten temat , przy pysznych zupach z kurczaka —„kurczakówkach”. Przedstawię łatwe warianty wg recepty „kurczak i reszta” ,które mogą ożywić stałe domowe menu.
Pierwsza zasada —tylko łyżką!
Zupę zawsze się je ,a nie pije. Nawet jeżeli będzie wodnista ,czy podana w naparstku ,to zawsze trzeba rozejrzeć się za łyżką. Może to być mały okrągły czerpaczek lub mikroskopijna łyżeczka do mokki w przypadku bulionu z płetw rekina, podawanych w filiżankach do kawy.
Kiedy podajemy krem z warzyw ,grzybów w cylindrycznych filiżankach z jednym uszkiem to jemy łyżeczką do herbaty.
Do większych bulionówek podaje się łyżki deserowe.
Klasyczny krem z kurczaka.
W wielu krajach jest to danie snobistyczne ,podawane tradycyjnie przy okazjach typu „imieniny cioci „ .W rzeczywistości jest to bardzo smaczna zupa ,o wiele bardziej atrakcyjna niż typowy rosół z kurczaka.
Składniki.
0,5 kg kurczaka
0,5 szklanki śmietany
2 żółtka
1 porcja włoszczyzny
1 łyżka maki pszennej
½ cytryny-sok
6 szklanek wody
1-2 łyżki masła
Natka pietruszki, koperek
Sól, pieprz
Wykonanie.
Włoszczyznę zetrzeć na tarce z łezkami lub pokroić w drobną kostkę i udusić na maśle. Kurczaka i jarzyny zalać wodą i gotować na średnim ogniu ,aż mięso będzie miękkie. Następnie mięso wyjąć i zmiksować lub tylko rozdrobnić i znowu dodać do wywaru, wymieszać ,doprawić do smaku. Dodać rozprowadzoną kilkoma łyżkami chłodnej zupy mąkę ,wlać do zupy ,zagotować. Śmietanę mocno wymieszać z żółtkami i sokiem cytrynowym ,dodać do zupy ,wymieszać. Sprawdzić smak. Podawać obficie posypaną zieleniną z groszkiem ptysiowym lub małymi grzankami.
Przy tej rozmaitości nakryć, czasem trzeba szukać odpowiedniej łyżeczki nie po prawej stronie talerza,
ale nad nakryciem.
Dzióbkiem czy bokiem?
Zgodnie ze zwyczajem powinno się nabierać zupę od siebie ,w stronę dalszego brzegu talerza, a następnie pić ją z brzegu łyżki ,jeśli nabrało się samo rzadkie lub z czubka ,jeśli znalazły się na niej kawałki jarzyn czy mięsa .Łyżka nie powinna być zbyt pełna.
Anglicy jedzą zupę tylko bokiem łyżki ,ale Francuzi wolą wkładać łyżkę do ust najwęższą stroną łyżki ,czyli dzióbkiem. Autorzy nowoczesnych manier są tutaj liberalni i nie wydają kategorycznych wyroków. Czyli obie metody są dobre i sam zdecyduj, która pozwala ci bardziej bezszelestnie zjeść rosół z makaronem.
Kurczakówka meksykańska.
Tak podobno przygotowują zupę kurczakową niezbyt majętni Meksykanie ,jednak rezultat jest godny nawet uroczystego przyjęcia. Spróbujcie.
Składniki.
1 kg skrzydełek drobiowych
4 duże strąki papryki
1 główka sałaty
25 dag pestek z dyni
5 łyżek oliwy
Warzywny rosół ,może być z kostki
Sól, pieprz
Wykonanie.
Umyte skrzydełka zalać wrzącym rosołem ,tak aby zostały przykryte .Gotować do miękkości. Mięso rozdrobnić .Pestki dyni obrane ,lekko zrumienić na patelni. Można posiekać, jeżeli nie lubimy całych. Sałatę pokroić w cienkie paseczki. Paprykę w paseczki lub drobną kostkę i udusić na oliwie. Do rosołu dodać rozdrobnione mięso ,paprykę, sałatę oraz pestki dyni. Doprawić do smaku. Podawać na gorąco z pieczywem lub nie.
Kurczakówka po Gdańsku.
Kolejna zupa wystarczająca za cały obiad.
Składniki.
0,5 kg kurczaka lub tylko skrzydełek
1 porcja włoszczyzny bez kapusty
1,5 l wody
100g makaronu drobnego
2 łyżki masła
2 łyżki mąki
1 puszka groszku konserwowego lub fasolki
Liść laurowy, ziele angielskie ,sól, pieprz
Posiekany koperek
Wykonanie.
Pokrojoną drobno włoszczyznę przesmażyć na maśle ,nie rumienić. Mięso ,jarzyny i przyprawy zalać wodą i gotować ,aż mięso będzie miękkie. Mięso wyjąć, rozdrobnić .Zupę zagotować ,wrzucić makaron i gotować ok.5 minut ,mieszać .Dodać mięso drobiowe ,groszek lub fasolkę i mleko. Posypać obficie koperkiem.Niektórzy gdańszczanie zabielają zupę śmietaną.
Przechylać talerz ?
Francuskie wyrocznie dobrego tonu, mówią –można przechylić lekko talerz ,ale czy warto walczyć o każdą kroplę i drapać po talerzu ? Nie ma powodu demonstrować sąsiadowi vis a vis dna naszego talerza. Czyli w rodzinnym gronie przechylamy talerz tak jak nam wygodnie, ale na przyjęciach zostawiamy razem z łyżką trochę zupy na talerzu w imię zachowania elegancji przy stole.
„Jaki –taki” ,krem kurczakowy po japońsku.
Danie bardzo eleganckie ,ale i trochę pracochłonne ,odpowiednie na domową wielką galę.Warto przed galą zrobić próbę generalną na domowy użytek ,dla stałych stołowników.
Składniki.
10-12 pieczarek
1 l esencjonalnego rosołu z kostki , grzybowego
20 dag mięsa ugotowanego lub pieczonego z kurczaka
½ puszki groszku
2 dymki wraz ze szczypiorkiem
4 jajka
1 łyżka brandy
½ cytryny-sok
Sól,pieprz sok do smaku
6 małych liści sałaty
Wykonanie.
Pieczarki, tylko głowy ,oczyścić ,skropić sokiem z cytryny i wrzucić na 1 min do wrzącego rosołu. Odstawić na 1 h. Następnie wyjąć i poszatkować w plastry. Mięso ,groszek (bez zalewy) ,drobno posiekaną dymkę wymieszać dokładnie z brandy i rozłożyć do 6 kokilek. Jajka ubić z solą i pieprzem ,wymieszać z letnim rosołem i nalać do kokilek ,każdą porcję nakryć listkiem sałaty. Kokilki umieścić w rondlu (brytfannie)wypełnionej wodą do ¾ wysokości kokilek. Gotować na małym ogniu ok.20 min ,tak by zupa zgęstniała. Można też wstawić brytfannę na 20 min do nagrzanego piekarnika. Podawać na ciepło-zimą lub na zimno-latem albo jak chcemy.
A jak nabierać zupę?
Łyżkę prowadzimy od siebie do zewnętrznego brzegu talerza ,podnosimy ją przy końcu i niesiemy do ust nad nim.
Natomiast w Anglii--talerz od siebie, a łyżkę do siebie. To takie brytyjskie, gdzie im coś trudniejsze przy stole ,to w lepszym tonie.
Kiedy wolno wypić zupę?
Z bulionówki ,filiżanki ,najpierw jemy łyżką, kiedy zostanie niewiele, odkładamy łyżkę na talerzyk i resztę można wypić.
A co z łyżką po konsumpcji ?
Łyżkę zostawiamy na dnie talerza, odwróconą wypukłym do góry , nie kładziemy na talerzu podstawowym.
Małe łyżki, te przy bulionówkach, filiżankach kładziemy na talerzyku na którym stały.
Trudne przypadki…
W zupie cebulowej pływa grzanka z roztopionym serem, wtedy w lewej ręce trzymamy widelec, którym rozdrabniamy grzankę ,a łyżką w prawej ,jemy.
Jeżeli w zupie rybnej pływa duża porcja ryby ,powinny być podane sztućce do ryb.
Paszteciki kruche i tłuste np. z ciasta francuskiego, podaje się na osobnych talerzykach i zjada widelcem. Podobnie paszteciki z ciasta naleśnikowego czy kulebiaki. Diablotki bierze się palcami.
Natomiast wszelkie drożdżowe bułeczki je się lewą ręką i zawsze łamie na małe kawałki ,które nadają się na jeden kęs. Bardzo nieeleganckie jest wgryzanie się w całe kromki bułki czy chleba (ale jakie smaczne,mówi moja wnusia ). Tosty są często owinięte w serwetkę, aby nie stygły. Jedząc z masłem również dzielimy na małe kawałki.
I spokojnie, bez pośpiechu…
Zupy podaje się bardzo gorące i przy łapczywym jedzeniu łatwo się poparzyć. Nabieramy więc trochę na łyżkę ,próbujemy i czekamy ,konwersując z sąsiadami ,aż zupa przestygnie .W żadnym wypadku nie próbujemy dmuchać na nią, to zbyt dziecinne.
I jeszcze jedno. Nawet najbardziej finezyjnie złożoną serwetkę, należy zawsze użyć ,kładąc na kolanach lub z lewej strony nakrycia.Jak wynika z tych kilku słów ,jedzenie zup może dostarczyć wiele emocji. Ja życzę przede wszystkim zup smacznych i zdrowych .
Christopher 13.01.2014
