Czym jest żywność ekologiczna?
Żywność ekologiczna (nazywana także organiczną lub BIO) musi spełniać restrykcyjne normy ekologiczne, które szczegółowo określają metody upraw roślin lub hodowli zwierząt. Ekologiczna metoda uprawy roślin wyklucza użycie nawozów sztucznych, pestycydów oraz ziarna modyfikowanego genetycznie. Żywność ekologiczna nie może być poddawana napromieniowaniu celem przedłużenia jej przydatności do spożycia (metoda konserwacji żywności poprzez jej napromieniowanie stosowana jest głownie przez producentów żywności w Stanach Zjednoczonych). Ekologiczna metoda hodowli zwierząt gwarantuje, że zwierzętom nie są podawane hormony wzrostu, antybiotyki, pasza zawierająca rośliny modyfikowane genetycznie lub pasza z produktów pochodzenia zwierzęcego. Dodatkowo dużą wagę przykłada się do tego, aby hodowane zwierzęta żyły w godnych warunkach, a ubój przeprowadzany był w sposób humanitarny i bez zadawania zbędnego cierpienia. Wiele osób myśli, że żywność organiczna jest rodzajem żywności dietetycznej - nic bardziej mylnego. Produkty organiczne spożywane w nadmiarze tuczą tak samo, jak każde inne!
Kto decyduje o tym, że produkt jest ekologiczny?
W Polsce nad nadawaniem certyfikatów ekologicznych czuwa państwowy organ w postaci Głównego Inspektora Jakość Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych oraz podległe mu komercyjne jednostki certyfikujące. Jednostki certyfikujące działają na podstawie zezwoleń wydanych przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. W chwili obecnej do certyfikacji gospodarstw rolnych, zakładów przetwórczych i produktów upoważnionych jest 10 jednostek. W podobny sposób wygląda certyfikacja w innych państwa UE. Na terenie Stanów Zjednoczonych i Kanady certyfikacją zajmuje się organizacja OTA (Organic Trade Association).
Jak rozpoznać żywność ekologiczną?
W przypadku produktów wytworzonych na terenie UE produkt ekologiczny powinien być opatrzony logo rolnictwa ekologicznego (charakterystyczny liść z gwiazdek) oraz numerem identyfikacyjnym jednostki certyfikującej. Na numer identyfikacyjny składają się: oznaczenie kraju w którym wydano certyfikat, słowa „ekologiczne”, „bio” lub „eko” oraz numer jednostki certyfikującej. Przykładowy numer może wyglądać tak PL-BIO-01. Szczegółowe zasady znakowania produktów ekologicznych reguluje rozporządzenie Komisji UE nr 271/2010 z dnia 24 marca 2010r.
Na produktach pochodzących spoza UE spotyka się następujące oznaczenia:
- Produkt 100% organiczny – dla żywności, która zawiera 100% składników wyprodukowanych w sposób ekologiczny,
- Produkt organiczny – dla żywności, która zawiera nie mniej niż 95% składników wyprodukowanych w sposób ekologiczny, pozostałe 5% może nie być ekologiczne,
- Produkt z organicznych składników – dla żywności, która zawiera nie mniej niż 70% składników wyprodukowanych w sposób ekologiczny, pozostałe 30% może nie być ekologiczne.
W drugim i trzecim przypadku składniki nie ekologiczne nie mogą być składnikami chemicznymi, siarczynami i konserwantami.
Gdzie kupić żywność organiczną?
Ponieważ żywność ekologiczna jest droższa od zwykłej, niewiele jest jeszcze sklepów prowadzących sprzedaż wyłącznie produktów ekologicznych i organicznych. Do najbardziej znanych z nich należy sieć Organic Farma Zdrowia, która posiada kilkanaście sklepów zlokalizowanych w centrach handlowych w większych miastach. Kupując tam mamy pewność, że wszystkie dostępne w sklepie produkty należą rzeczywiście do żywności ekologicznej.
Oczywiście kąciki ze zdrową żywnością znajdziemy również bez problemu w lepiej zaopatrzonych lokalnych delikatesach, supermarketach Tesco, a nawet w drogeriach Rossmann. Musimy jednak zachować ostrożność przy wybieraniu produktów oznaczonych jako „zdrowa żywność”, ponieważ najczęściej na takiej półce znajdziemy także produkty bezglutenowe czy sojowe, produkty typu light z obniżoną zawartością cukru czy produkty, które jedynie kojarzą się nam lub jedynie nawiązują swoim opakowaniem do miana produktów ekologicznych (batony typu muesli, ziołowe cukierki, słodzone napoje z aloe vera itp.). Bardzo uważnie przestudiujmy etykietę i poszukajmy na niej odpowiedniego oznaczenia, które upewni nas że kupujemy rzeczywiście produkt „bio”.
Ciekawą ofertę produktów „bio” posiadają również sieci hurtowni Makro Cash & Carry oraz Selgros, gdzie bez problemy kupimy nawet warzywa oznaczone certyfikatem produktu organicznego.
Czy żywność organiczna warta jest swojej ceny?
Badania naukowe wykazują, że minimalne ilości pestycydów, antybiotyków i hormonów przenikające do naszych organizmów wraz z pożywieniem wyprodukowanym w konwencjonalny sposób nie są niebezpieczne dla naszego zdrowia. Nie mniej jednak, biorąc pod uwagę dość krótki okres stosowania w przemyśle chemicznych dodatków, trudno jednoznacznie stwierdzić czy nie są szkodliwe i czy skutki uboczne nie pojawią się u ludzi za kilkadziesiąt lat lub w kolejnych pokoleniach. Już dziś spotykamy przypadki ludzi, którzy uodpornili się na antybiotyki pijąc w dzieciństwie dużo mleka pochodzącego od bydła karmionego antybiotykami. W tej sytuacji nie warto ryzykować i lepiej wybrać żywność ekologiczną, która pozbawiona jest pestycydów, antybiotyków i innych substancji potencjalnie niekorzystnych dla ludzkiego zdrowia.
Zwolennicy żywności ekologicznej twierdzą, że żywność produkowana metodami ekologicznymi jest bardziej odżywcza. Jednak do tek pory teza ta nie została udowodniona naukowo. Jednakże niektóre produkty ekologiczne mogą zawierać więcej witaminy C i białka.
Biorąc pod uwagę powyższe fakty, żywność ekologiczna wydaj się być interesującą alternatywą dla produktów tradycyjnych. Bezpieczną żywność pozbawioną chemicznych dodatków warto kupować dla dzieci aby mieć pewność, że nic zakłóci ich rozwoju.
