Wbrew panującej opinii gruszki nie są owocami ciężkostrawnymi. Wspomagają układ trawienny, wzbogacają organizm w witaminy i zalecane są również osobom będącym na diecie. Jedna średniej wielkości gruszka to jedynie 60 kcal, a przy tym źródło cennych składników mineralnych i witamin, fantastycznie wpływających na nasze zdrowie.
Gruszki znane były już w starożytności. Do Europy przybyły prawdopodobnie ze starożytnej Persji. W starożytnej Grecji pisał o nich Homer w „Odysei”. Potem gruszki zawitały do Rzymu zyskując na popularności. Sam Juliusz Cezar uprawiał grusze w swoim ogrodzie. Na przełomie XVII i XVIII wieku gruszki przybyły także do Polski. Największą hodowlą grusz mogą poszczycić się Belgowie i Francuzi, którzy rozpropagowali ich lecznicze właściwości.
Gruszki to cenne źródło potasu, który wpływa na prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego oraz na mięśnie sercowe. Bogate są również w fosfor, magnez, wapń, miedź, żelazo i sód. To też niezastąpione źródło kwasu foliowego, zalecanego kobietom w ciąży. Dzięki zawartości boru, gruszki działają przeciwwirusowo i przeciwzapalnie, dodatkowo wspomagając pracę mózgu. Bor także przeciwdziała utracie wapnia oraz witaminy D z organizmu. Spożywanie gruszek zalecane jest więc w przeciwdziałaniu osteoporozy. Jako jedne z nielicznych owoców gruszki zawierają dobroczynny jod, niezbędny do prawidłowego funkcjonowania tarczycy. To także źródło błonnika (dającego uczucie sytości na długie godziny), pektyn, węglowodanów, olejków eterycznych oraz kwasów owocowych. Gruszki zawierają niski indeks glikemiczny, stąd zalecane są także cukrzykom. W gruszkach znajdziemy także niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu witaminy: A, C, PP oraz z grupy B (B1, B2, B6).
Gruszki już od dawna były stosowane w leczeniu niestrawności czy zatruciach. Dojrzałe gruszki świetnie wpływają na trawienie, jedzone w rozsądnych ilości mogą pomóc w zaparciach. Kompot z suszonych gruszek zwalcza gorączkę i łagodzi stany zapalne układu pokarmowego. Gruszki polecane są także osobom z kamicą nerkową i stanami zapalnymi układu moczowego. Sok z gruszek z kolei świetnie wpływa na obniżenie ciśnienia tętniczego oraz wzmocnienie naczyń krwionośnych.
Lecznicze właściwości gruszek wykorzystano także w kosmetyce. Ekstrakt z owoców wyrównuje niedoskonałości skóry i usuwa przebarwienia, a także pomaga zwalczać trądzik. Zawartość fruktozy, witamin oraz kwasów owocowych działa nawilżająco i kojąco na skórę. Dodatkowo kremy na bazie ekstraktu z gruszek chronią skórę przed promieniami UV, ujędrniają oraz spowalniają procesy starzenia się skóry. Ekstrakt z gruszek fantastycznie wpływa na wzmocnienie włosów, stąd często jest jednym ze składników szamponów.
Kupując gruszki warto sięgać po okazy jędrne i lekko twarde. Te, w przeciwieństwie do tych dojrzałych mają większą zawartość kwasów owocowych i pektyn, a mniejszą zawartość cukrów. Dobrze jest jeść gruszki ze skórką, pod nią znajduje się najwięcej witamin i minerałów. Jeśli jednak wolimy owoce obrane, warto obrać je bardzo cienko.
Gruszki świetnie sprawdzą się w deserach, ale równie dobrze będą smakować podane z sałatą i serem pleśniowym. Można je gotować, piec, smażyć, a nawet grillować. Grillowane gruszki świetnie smakują w połączeniu z szynką parmeńską. Doskonale łączą się także z orzechami i dressingami na bazie octów winnych.
Delikatne placuszki z gruszkami i mascarpone
Składniki:
4 średnie soczyste gruszki
125 g sera mascarpone
1 łyżka cukru pudru
2 jajka
1 1/4 szklanki* mąki
1/2 łyżeczki proszku do pieczenia
szczypta soli
1/4 łyżeczki cynamonu
Dodatkowo:
cukier puder (do posypania)
olej
*szklanka 250 ml
Gruszki obrać i pozbawić gniazd nasiennych, pokroić na mniejsze kawałki. Dodać cukier puder i mascarpone. Zmiksować na gładkie pure. Dodać jajka, szczyptę soli oraz przesianą mąkę z proszkiem do pieczenia i cynamonem. Zmiksować do połączenia się składników. Dno patelni wysmarować (najlepiej za pomocą pędzelka) niewielką ilością oleju. Smażyć małe placuszki z obydwu stron na rumiano. Podawać na ciepło posypane cukrem pudrem.
Korzenne muffinki z płatkami jaglanymi i gruszkami
Składniki:
Składniki suche:
1 szklanka mąki
1/2 szklanki płatków jaglanych błyskawicznych
1/2 szklanki cukru trzcinowego
2 łyżeczki cukru waniliowego
2 łyżeczki proszku do pieczenia
1/2 łyżeczki cynamonu
1/4 łyżeczki gałki muszkatołowej
1/4 łyżeczki imbiru
Składniki mokre:
1/2 szklanki mleka
1/3 szklanki oleju rzepakowego
1 duże jajko
Dodatkowo:
2 duże gruszki
2 łyżki płatków migdałowych
Mąkę z proszkiem i przyprawami przesiać. Dodać płatki, cukier i cukier waniliowy. Wymieszać. W drugiej misce roztrzepać składniki mokre. Do składników mokrych dodać suche i wymieszać do połączenia się składników. Gruszki obrać, pozbawić gniazd nasiennych i pokroić w drobną kostkę. Dodać do ciasta i wymieszać. Ciasto przelać do formy na muffiny wyłożonej papilotkami, wierzch muffin posypać płatkami migdałowymi i wstawić do piekarnika nagrzanego do 180 stopni (dolna grzałka). Piec przez ok. 23-25 minut do suchego patyczka.
Gruszki nadziewane kaszą jaglaną, gorgonzolą i orzechami
Składniki:
2 gruszki
50 g kaszy jaglanej
70 g sera gorgonzola
2 łyżki startego sera cheddar
2 łyżki posiekanych orzechów włoskich
6 suszonych śliwek
1/2 łyżki miodu
1/2 łyżeczki czarnuszki (opcjonalnie)
sól
Kaszę jaglaną ugotować do miękkości w osolonej wodzie. Gruszki przekroić na połówki i wydrążyć środek, pozostawiając około 1 cm miąższu. Wydrążone gruszki napełnić kaszą. Dodać pokrojoną w kostkę gorgonzolę, posiekane orzechy włoskie oraz pokrojone na mniejsze cząstki suszone śliwki. Każdą połówkę posypać startym serem cheddar i czarnuszką. Polać płynnym miodem. Włożyć do piekarnika nagrzanego do 175 stopi i piec około 20-25 minut. Gruszki powinny być lekko twarde. Podawać na ciepło lub na zimno.
Wigilijny kompot z suszu
Składniki:
2 litry wody
400 g suszonych owoców (gruszki - w całości, jabłka, morele, śliwki, figi)
2 łyżki cukru
3 łyżki soku z cytryny
sok z 1/2 pomarańczy
1 kora cynamonu
1 gwiazdka anyżu
8 goździków
Owoce zalać wodą i odstawić na 2-3 godziny. Zagotować. Dodać cukier, anyż, cynamon, goździki, cukier, sok z cytryny i pomarańczy. Gotować do miękkości owoców na wolnym ogniu. Ugotowany kompot odstawić pod przykryciem do przestudzenia.
Sałatka z gruszką, rukolą i chili
Składniki:
50 g rukoli
2 dojrzałe gruszki
4 łyżki wiórków sera Pecorino Romano
2 łyżki pestek z dyni
1/2 łyżeczki świeżo zmielonej chili w płatkach
sól (do smaku)
1 łyżka oliwy z oliwek
Rukolę przełożyć do miski. Gruszki pokroić na połówki oczyścić z gniazd nasiennych i pokroić w paski. Pestki dyni uprażyć na suchej patelni. Na rukolę poukładać gruszki, wiórki sera, pestki dyni, posypać solą i świeżo zmielonymi płatkami chili. Spryskać oliwą, wymieszać i podawać od razu po przygotowaniu.
Chipsy z gruszek i jabłek
Składniki:
2 duże jabłka
2 gruszki
1/2 łyżeczki cynamonu
1/2 łyżeczki cukru z prawdziwą wanilią
Owoce umyć i osuszyć. Z owoców wyciąć ogryzki. Jabłka i gruszki pokroić na cienkie około 2 mm plasterki. Plasterki posypać cynamonem i cukrem. Ułożyć w suszarce do grzybów i warzyw lub w piekarniku na papierze do pieczenia i suszyć w temp.100 stopni do uzyskania pożądanej chrupkości. Gotowe chipsy przechowywać w szczelnym, suchym pojemniku.
Jogurtowy deser z gruszką i czekoladą
Składniki:
100 g biszkoptów (herbatniki)
280 g gęstego jogurtu np. greckiego
1 banan
1 gruszka
1/2 łyżeczki cynamonu
2 łyżki wiórków kokosowych
75 g białej czekolady (może być także mleczna lub gorzka)
listki melisy lub mięty (do podania)
Biszkopty (herbatniki) zmiksować w robocie. Do jogurtu dodać banana, obraną i pozbawioną gniazd nasiennych gruszkę, wiórki i cynamon. Zmiksować wszystko dokładnie. Cztery kostki czekolady posiekać na drobne kawałki. Resztę czekolady stopić w mikrofalówce lub na parze. W szklankach układać warstwy: biszkopty, jogurt, 1 łyżeczkę stopionej czekolady, biszkopty i jogurt. Posypać wiórkami i czekoladą. Udekorować melisą.
