ROLA W ORGANIŹMIE
Kwas foliowy jest potrzebny każdemu człowiekowi, nie tylko kobietom w ciąży (chociaż im w szczególności). Jego rola w organizmie jest znacząca – reguluje rozwój i funkcjonowanie wszystkich komórek, wpływa dodatnio na system nerwowy i mózg, decyduje o dobrym samopoczuciu psychicznym. Wraz z witaminą B12 współuczestniczy w tworzeniu i dojrzewaniu czerwonych krwinek. Ponadto wykazuje właściwości hamujące powstawanie anemii, pobudzając procesy krwiotwórcze.
KWAS FOLIOWY A CIĄŻA
Rola kwasu foliowego jest szczególnie ważna podczas rozwoju komórek nerwowych w okresie płodowym. Witamina ta zapobiega wadom cewy nerwowej u płodu. Ponadto przyczynia się do wykształcenia mózgu u płodu. Pozytywnie wpływa też na wagę i rozwój noworodków. Dodatkowo kwas foliowy bierze udział w zachowaniu kodu genetycznego, w przekazywaniu cech dziedzicznych komórek, reguluje ich podział oraz usprawnia funkcjonowanie układu pokarmowego.
Dobowe zapotrzebowanie na kwas foliowy u osoby dorosłej wynosi 100-180 µg. Dla kobiet w wieku rozrodczym i w ciąży zaleca się przyjmowanie 0,4 mg kwasu foliowego dziennie.
NATURALNY KWAS FOLIOWY W PRODUKTACH
Największe ilości kwasu foliowego zawierają pokarmy pochodzenia roślinnego tj. zielone warzywa liściaste np. szpinak, a także brokuły, fasola, orzechy, nasiona słonecznika, drożdże, soja, natka pietruszki oraz papryka. Folacynę znajdziemy też w pomarańczach i bananach. Znajduje się również w pokarmach pochodzenia zwierzęcego np. w wątróbce drobiowej, żółtkach jaj czy serach oraz produktach zbożowych.
WAŻNE!
Najwartościowsze są surowe warzywa i owoce, niestety podczas obróbki cieplnej produktów pod wpływem wysokiej temperatury zawartość kwasu foliowego się obniża, ulegając rozpadowi. Do utraty folianów dochodzi również pod wpływem światła słonecznego.
ZAWARTOŚĆ KWASU FOLIOWEGO W POSTACI NATURALNEJ WYBRANYCH PRODUKTACH ŻYWNOŚCIOWYCH W mcg/100g
PRODUKT | ŚWIEŻY | GOTOWANY | % STRAT |
Wątroba | 219 – 364 | 145 – 240 | 34 |
Otręby pszenne | 258 | ||
Szpinak | 155 | 29 – 90 | 42 |
Brukselka | 88 – 170 | 36 | 69 |
Szparagi | 70 – 175 | ||
Bób | 13 | 37 | 72 |
Kalafior | 120 | 51 | 58 |
Brokuły | 90 | 64 | 29 |
Groch | 87 | 34 | 61 |
Jajko | 70 | 30 | 57 |
Chleb pszenny pełnoziarnisty | 39 | ||
Papryka | 37 | ||
Sałata | 33 | ||
Kapusta | 16 – 45 | 11 | 53 |
Banany | 28 – 36 | ||
Pomarańcze | 24 | ||
Sery | 16 | ||
Mleko krowie(świeże) | 2 – 12 | ||
Wołowina, drób, wieprzowina | 5 – 18 |
A teraz zapraszam na kilka przepisów bogatych w kwas foliowy:
1. Sałatka ze szpinakiem, pomarańczami i serem feta
Składniki:
- 300 g świeżego szpinaku
- ½ czerwonej cebuli
- 1 pomarańcz
- 50 g sera feta
- 50 g oliwek
- natka pietruszki
- 1 łyżka suszonych jagód goji
Składniki na sos:
- 1 łyżka oliwy z oliwek
- 1 łyżka octu balsamicznego
- 4 łyżki soku z pomarańczy
- 1 łyżeczka ostrej musztardy
- sól
- pieprz
Z podanych składników przygotowujemy sos.
Szpinak płuczemy i osuszamy na papierowym ręczniku. Cebule i oliwki kroimy w cieniutkie plasterki. Pomarańcza filetujemy i kroimy w plasterki. Na talerzu układamy liście szpinaku, plasterki pomarańczy, oliwki oraz cebulę. Posypujemy serem feta pokrojonym w kostkę, jagodami goji i posiekaną natką pietruszki. Przed podaniem polewamy sosem.
2. Grillowana wątróbka z zielonymi dodatkami
Składniki:
- 300 g kurzej wątróbki
- 2 cebule
- 1 jabłka
- sól
- pieprz
- świeży rozmaryn
Składniki na marynatę:
- 1 łyżka oliwy z oliwek
- 1 łyżka sosu sojowego
- 1 łyżeczka rozmarynu
- 1 łyżeczka majeranku
- sól
- pieprz
Składniki na sałatkę:
- 150 g świeżego szpinaku
- 150 g sałaty lodowej
- kilka różyczek brokuły
- ok. 10 pomidorków koktajlowych
- ½ czerwonej cebuli
Składniki na sos:
- 1 łyżka octu białego winnego
- 2 łyżki oliwy z oliwek
- 1 łyżeczka musztardy
- 2 łyżki posiekanej natki pietruszki
- sól
- pieprz
Przygotowanie wątróbki:
Z podanych składników przygotowujemy marynatę. Wątróbkę płuczemy, oczyszczamy i wkładamy na ok. godzinę do marynaty. Cebulę obieramy i kroimy na ćwiartki. Jabłka również kroimy na ćwiartki i usuwamy gniazda nasienne (ja nie obieram jabłek ze skórki). Wątróbkę, cebulę i jabłka nadziewamy na przemian na patyczki do szaszłyków. W wątróbkę wbijamy kilka gałązek świeżego rozmarynu. Grillujemy ok. 35-40 minut.
Przygotowanie sosu:
Wszystkie składniki na sos łączymy i ucieramy/mieszamy aż sos będzie jednolity.
Przygotowanie sałatki:
Szpinak i sałatę płuczemy i osuszamy na papierowym ręczniku. Brokuły gotujemy w lekko osolonej wodzie, odcedzamy i zahartowujemy zimną wodą. Pomidorki kroimy na pół, a cebule w cienkie plasterki. Szpinak i sałatę układamy na talerzu. Na sałacie układamy brokuły i pomidorki, posypujemy cebulą i polewamy sosem.
3. Pasta z tuńczyka na szpinaku
Składniki na pastę:
- 1 puszka tuńczyka w kawałkach w sosie własnym
- 1 łyżka kaparów
- 3 łyżki oliwek
- 1 ogórek konserwowy
- pęczek szczypiorku
- 1 łyżeczka musztardy
- 1 łyżka majonezu
- sól
- pieprz
Dodatkowo:
- kilka liści świeżego szpinaku
Tuńczyka odsączamy na sitku. Kapary i oliwki płuczemy i drobno kroimy. Ogórka konserwowego kroimy w kostkę, szczypiorek siekamy. W misce mieszamy wszystkie składniki z majonezem i musztardą. Poprawiamy do smaku solą i pieprzem.
Pastę z tuńczyka podajemy na liściach szpinaku.
4. Szybkie ciasteczka z otrębami i suszonymi owocami:
Składniki:
- 40 g otrębów pszennych
- 1 duży banan
- 1 łyżka posiekanych orzechów włoskich
- 2-3 plasterki suszonego jabłka
- 2 łyżki suszonych owoców goji
- 2 łyżki rodzynek
- tłuszcz do formy
- otręby do posypania blachy
Banana rozgniatamy widelcem, dodajemy to niego otręby, rodzynki, jagody i posiekane orzechy. Suszone jabłka kroimy w drobną kostkę i również dodajemy do masy. Dokładnie mieszamy. Piekarnik nagrzewamy do temperatury 180 stopni. Blaszkę natłuszczamy i posypujemy otrębami. Na blachę łyżką nakładamy powstałe ciasto, formując okrągłe ciastka. Pieczemy ok. 10-15 minut.
SMACZNEGO!