Święta Bożego Narodzenia są obchodzone w krajach katolickich na całym świecie i wszędzie jest to czas spokoju i radości, któremu towarzyszy niezwykła atmosfera. Święta Bożego Narodzenia pomimo różnych tradycji mają jeden wspólny mianownik – kuchnię.
Zacznijmy od Polski…
Polskie święta rozpoczynamy od wieczerzy wigilijnej, która uważana jest na najważniejszy posiłek tych świąt. Przy stole spotykają się całe rodziny, celebrując wieloletnie tradycje kulinarne.
Zgodnie z tradycją na stole wigilijnym musi znaleźć się dwanaście potraw i każdej z nich należy spróbować, co ma zapewnić szczęście przez cały rok.
Do tradycyjnych wigilijnych dań należą dania postne: barszcz czerwony z uszkami, zupa grzybowa lub zupa rybna oraz przyrządzane na wiele sposobów ryby .
Bardzo popularna jest również kapusta z grzybami lub grochem, wigilijny postny bigos z grzybami i suszonymi śliwkami, pierogi z kapustą i grzybami, czy paszteciki z grzybami. Często na stole wigilijnym pojawiają się również kluski z makiem i kutia. Jeśli chodzi o desery, najpopularniejszy jest chyba piernik przygotowywany często z powidłami śliwkowymi oraz makowiec z bakaliami. Często przygotowujemy też szarlotkę z rodzynkami, strudel jabłkowy i sernik z bakaliami. Na wigilijnym stole nie może również zabraknąć kompotu z suszonych owoców.
W pierwszy i drugi dzień Świąt Bożego Narodzenia na naszych stołach pojawiają się już mięsa – wędliny, kiełbasy i pasztety, a także dania mięsne na ciepło. Na obiad często przygotowywane są dnia z kaczki lub gęsi, jagnięcina czy królik, czyli mięsa, których nie jadamy na co dzień, a które podkreślają wyjątkowy charakter świąt również od strony kulinarnej.
Teraz czas na Grecję
W Grecji najważniejszym dniem świąt Bożego Narodzenia jest 25 grudnia. Grecy nie obchodzą Wigilii, nie ma też u nich Świętego Mikołaja, mimo że obdarowują się prezentami. Co ciekawe greckie święta Bożego Narodzenia trwają aż 12 dni.
Greckie potrawy świąteczne to głównie słodycze. Najpopularniejsze są: melomakarona i kourabiedes . Bardzo ważną świąteczną potrawą Greków jest również christopsomo „chleb Chrystusa” - duży, okrągły chleb z orzechami, rodzynkami i suszonymi morelami oraz skórką pomarańczową doprawiany cynamonem i goździkami. Chleb dekoruje się najczęściej symbolem krzyża. Tradycyjne świąteczne potrawy greckie to również pieczone jagnię, pieczony prosiak lub indyk nadziewany kasztanami i ryżem.
A jak wygląda Boże Narodzenie Włochów?
We Włoszech tradycja bożonarodzeniowa jest nierozerwalnie związana z religią chrześcijańską. Przed Wigilią obowiązuje ścisły post, ale Włosi nie celebrują kolacji wigilijnej – jest ona bardziej uroczysta niż w zwykły dzień i je się ją przy choince i szopce zbudowanej przez niemal każdą rodzinę, ale na stole nie ma żadnych tradycyjnych dań. Traktowana jest ona jedynie jako czas oczekiwania na pasterkę. Najbardziej uroczyście obchodzony jest przez Włochów 25 grudnia – tego dnia całe rodziny zasiadają do świątecznego obiadu, który często trwa aż do wieczora. Dania świąteczne są różne w zależności od regionu Włoch .
Jako danie główne serwuje się różne pieczone mięsa – wieprzowinę, jagnięcinę, kurę lub koguta z pieczonymi ziemniakami i warzywami. Spośród deserów najpopularniejsza jest babka panettone z bakaliami posypana cukrem pudrem.
Na świątecznych stołach pojawiają się też inne desery, np. tort ryżowy, ciastka z orzechami i pan speziale .
Teraz przyjrzyjmy się Hiszpanii
Tu czas świąt Bożego Narodzenia rozpoczyna się już 22 grudnia – tego dnia odbywa się bowiem tradycyjne losowanie wielkiej loterii świątecznej, a w szkołach zaczynają się ferie zimowe.
Nochebuena - dosłownie Dobrą Noc, czyli Wigilię, celebruje się z rodziną. Ok. 22.00 wszyscy spotykają się przy stole na uroczystej kolacji. Dania wigilijne są bardzo różne w poszczególnych regionach – na wybrzeżu serwuje się ryby i owoce morza, w środkowej Hiszpanii pieczone prosię lub jagnięcinę, a na południu najczęściej indyka. Jeśli chodzi o desery, nie może zabraknąć hiszpańskiego wina musującego , a także migdałowego deseru turrón , świątecznych ciasteczek polvorones, a także marcepanu i orzechów.
Boże Narodzenie w Austrii ma różne tradycje, w zależności od regionu. W Wiedniu w menu wigilijnym musi znaleźć się karp, a w Karyntii głównym posiłkiem jest pieczona kaczka. Do świątecznych przysmaków należą też: Christstollen - strucla z rodzynkami i marcepanem, pieczona tylko w okresie Świąt Bożego Narodzenia, pierniki, grzane wino - Glühwein, gorące kasztany i pieczone migdały.
A w Wielkiej Brytanii…
Brytyjczycy nie obchodzą Wigilii, świąteczny posiłek spożywają 25 grudnia. Tradycyjnym daniem podawanym tego dnia jest pieczony faszerowany indyk, a deserem Christmas Pudding - słodki pudding przygotowywany z brandy, masła, cukru, jajek, mąki, bułki tartej, mleka, rodzynek, posiekanych bakalii, smażonej skórki pomarańczowej oraz cynamonu i przyprawy do piernika. Pudding podaje się z sosem przygotowanym na bazie brandy. Christmas pudding znalazł się w świątecznym menu dzięki księciu Albertowi, mężowi królowej Wiktorii.
26 grudnia, zwany Boxing Day, jest dniem wolnym od pracy, który większość Brytyjczyków spędza w odwiedzinach u krewnych i znajomych, a dostawcy, listonosze i śmieciarze otrzymują świąteczny upominek w formie napiwków.
Typowo brytyjską zimową atrakcją są świąteczne jarmarki organizowane w całej Wielkiej Brytanii – są to najczęściej poustawiane na świeżym powietrzu stragany, które oferują szeroki wybór upominków i ozdób świątecznych.
Boże Narodzenie na Litwie bardzo przypomina polskie święta
Wigilia Bożego Narodzenia (Kūčios) jest tu, podobnie jak w Polsce, rodzinnym posiłkiem uważanym za najważniejszy dzień w roku. Obowiązuje zwyczaj dzielenia się opłatkiem, który nie jest znany w innych regionach Europy. Najważniejszym daniem są śliżyki – ciasteczka drożdżowe z makiem, podawane z mleczkiem makowym zwanym na Wileńszczyźnie podsytą. Śliżyki są wykorzystywane do wróżby - nabiera się garść ciasteczek, a parzysta ilość wróży szczęście.
Bardzo popularnym daniem wigilijnym jest również kutia – gotowana pszenica z makiem, miodem, orzechami, migdałami i rodzynkami. Charakterystyczny dla litewskiej wigilii jest też kisiel - biały z owsianki i czerwony z żurawin. Kisiel musi być tak gęsty, aby można go było jeść łyżką.
Podczas wieczerzy wigilijnej na Litwie, podobnie jak w Polsce, królują potrawy rybne. Najważniejszą rybą jest karp - faszerowany, w galarecie lub smażony.
Podaje się też śledzia - z grzybami, z marchewką lub pod pierzynką z buraków. Litwini przygotowują też wiele rodzajów pierożków – z nadzieniami z grzybów, kapusty, maku i jabłek.
Zgodnie z tradycją liczba dań wigilijnych powinna być parzysta i, podobnie jak w Polsce, musi ich być minimum 12. Potrawy stawia się na białym obrusie, pod którym kładzie się siano. Następnego dnia rano, to siano daje się do zjedzenia zwierzętom w zagrodzie. Przy stole wigilijnym pozostawia się jedno puste nakrycie, a po kolacji nie sprząta się ze stołu, gdyż w nocy "zasiadają" do niego aniołowie i dusze zmarłych.
