Flan jest pysznym, delikatnym, a przy tym prostym do przygotowania deserem. Najczęściej pojawia się on wśród dań kuchni hiszpańskiej i wśród specjałów krajów Ameryki Łacińskiej. Często deser nazywany jest wręcz hiszpańskim bądź meksykańskim flanem, ale jego pochodzenie jest zupełnie inne.
Flan to najpopularniejszy z hiszpańskich deserów. Okazuje się jednak, że ten banalnie prosty przepis wcale nie powstał na terytorium Półwyspu Iberyjskiego, lecz jego twórcami byli starożytni Rzymianie. Przepis wędrował w średniowieczu przez południową i centralną część Europy. Z łacińskiej nazwy "flado" przeobraził się we francuski "flaon" oraz niemiecki "fladen". Wreszcie jako flan zadomowił się w Hiszpanii. Tutaj recepturę zaczęto śmielej wzbogacać o dodatkowe składniki. Maurowie urozmaicili ją na przykład dodatkami migdałowymi i cytrusowymi. Ze względu na powszechność składników flan był przysmakiem nie tylko wśród wyższych sfer. Z biegiem czasu utracił swoją popularność w kuchni europejskiej. Przetrwała ona do dziś jedynie na Półwyspie Iberyjskim i w krajach Ameryki Łacińskiej.
Flan w smaku i konsystencji przypomina nieco budyń, ma jednak znacznie bardziej wyrazisty smak i aromat. Deser ten jest rodzajem pieczonego kremu, przyrządzonego z jaj, mleka lub śmietany, cukru i wanilii, często na jego powierzchni jest też cieniutka warstwa złocistego karmelu. Podczas przygotowywania masy mleczno-jajecznej dodaje się do niej przyprawy - wspomnianą już wanilię, skórkę pomarańczową, cytrynową oraz cynamon. Bardzo często dodatkami do flanu są też soki i dżemy owocowe, kawa, kakao czy jogurt. Skarmelizowany cukier umieszcza się na dnie naczynia, w którym będzie pieczony flan, aby po odwróceniu formy i wyjęciu gotowego deseru karmelowa warstwa znalazła się na jego wierzchu. Czasami danie piecze się bez tego dodatku i dopiero przed samym podaniem polewa się je karmelową polewą. Jest jeszcze inna odmiana flanu - wytrawna. Delikatny, pieczony krem przyrządza się z warzyw lub z grzybów. I taki właśnie flan jadali starożytni Rzymianie. Przyrządzanie flanu było dla nich sposobem na wykorzystywanie nadmiaru świeżych jaj. Stopniowo danie to zyskiwało popularność również w innych krajach europejskich, gdzie zaczęto dodawać do tej potrawy coraz to nowe przyprawy i dodatki, aż flan stał się deserem.
Przygotowanie klasycznego flanu zaczynamy od zrobienia karmelu. W niewielkim rondelku z grubym dnem karmelizujemy kilka łyżek cukru. Gorący karmel przelewamy do małych foremek i rozprowadzamy karmel po dnie naczynek. Aby przygotować krem, zagotowujemy mleko razem z wanilią i odstawiamy je do ostygnięcia. Ubijamy mikserem cukier razem z jajkami, a następnie dolewamy ostudzone mleko z ziarenkami wanilii i przelewamy masę do foremek. Ważne, aby do przygotowania flanu użyć jajek najwyższej jakości, od kur z chowu wolnowybiegowego, takich jak od Kurki Wolnej. Napełnione foremki układamy w większej blasze do pieczenia, którą wypełniamy wrzątkiem do połowy wysokości foremek. Całość umieszczamy w piekarniku i pieczemy przez 45 minut w temperaturze 170 stopni. Flan najlepiej podawać schłodzony, a to z czym go podamy, to już tylko i wyłącznie kwestia naszej wyobraźni. Można go łączyć praktycznie ze wszystkimi dodatkami: migdałami, wanilią, cynamonem, świeżymi owocami, płynną czekoladą, pistacjami, konfiturami.
Smacznego!
Artykuł przygotowano we współpracy z:
