W jakich świątecznych daniach wielkanocnych nie może zabraknąć chrzanu?
Wielkanoc pachnie wiosną oraz… rzeżuchą i chrzanem. Nie ma świątecznych dań wielkanocnych bez chrzanu. Chrzan od czasów pogańskich symbolizuje siłę fizyczną, krzepę, witalność i zdrowie. Moc tej rośliny drzemie w korzeniu, którego wielkanocne tarcie w wielu domach do dziś stanowi rodzinną tradycję. W jakich daniach wielkanocnych nie może zabraknąć chrzanu?
Chrzan wykorzystuje się do wielu świątecznych potraw – kiedyś wierzono, że zapewnia dobre zdrowie oraz siłę duchową i fizyczną, a świeżo startego korzenia spróbować musieli wszyscy domownicy, nie wykluczając dzieci. To właśnie chrzan zapewnia wielkanocnym potrawom - wędlinom, pasztetom, żurkowi czy jajkom na twardo – bogactwo i głębię smaku.
Ćwikła z chrzanem to wielkanocny klasyk. Niektóre źródła historyczne podają, że jeden z pierwszych przepisów na tę, jakże głęboko w naszej tradycji kulinarnej zakorzenioną przystawkę, wyszedł spod pióra samego Mikołaja Reja z Nagłowic, który miał być też wyśmienitym znawcą polskiej kuchni. Charakterystyczny, wyrazisty, ostry zapach i smak chrzanu w połączeniu z delikatnością i słodyczą buraków tworzy unikalną kompozycję smakową.
Trzy sposoby przygotowania ćwikły z chrzanem:
- W wersji na szybko kupujemy gotowy produkt w dowolnym sklepie spożywczym.
- W wersji uniwersalnej kupujemy gotowy chrzan tarty w słoiku oraz słoik tartych buraczków, mieszamy doprawiając do smaku.
- W wersji tradycyjnej, bo czasami jednak warto uronić kilka łez ścierając twarde kłącze, zaopatrujemy się w buraki i korzeń chrzanu, które ścieramy na tarce o drobnych oczkach (buraki po ugotowaniu, chrzan po godzinnym wymoczeniu w zimnej wodzie) i mieszamy do smaku z sokiem z cytryny lub octem, cukrem i szczyptą soli.
W każdej z tych wersji ćwikłę z chrzanem można podawać na ciepło lub na zimno, według upodobań, jako dodatek do świątecznych mięs, pasztetów i jajek. Pięknie prezentuje się na wielkanocnym stole, tworząc przyjemny kontrast z pastelowymi kolorami innych potraw.
Chrzan tradycyjne dodaje się do wielkanocnego żurku; w poszukiwaniu odmiany i nowych smaków warto jednak lekko zmodyfikować świąteczne menu i przyrządzić zupę chrzanową - oczywiście z jajkiem i białą kiełbasą. Ta sycąca zupa, dzięki obecności kwaśnej śmietany, zyskuje kremową konsystencję, idealną w połączeniu z ostrością chrzanu, który dodajemy na samym końcu gotowania, aby nie utracić wyrazistości. Ważną nutę smakową stanowi tu majeranek i czosnek. Zamiast jajek kurzych można podać zupę z jajkami przepiórczymi – wyglądają pięknie - także jako element świątecznych dekoracji.
Ciekawą propozycją przekąski, która urozmaici śniadanie wielkanocne są koreczki z białą kiełbasą. Łatwe w przygotowaniu, kolorowe, złożone jedynie z trzech składników; estetycznie i smakowicie prezentują się na stole. Ugotowaną białą kiełbasę kroimy na plastry o grubości około centymetra, smarujemy chrzanem z żurawiną i w takie różowe gniazdko wkładamy przepiórcze jajko. Dla lepszego efektu wizualnego można udekorować koreczki świeżymi ziołami – listkiem pietruszki, gałązką koperku, rzeżuchą albo kiełkami, a jajka nakropić świeżo mielonym pieprzem.
Każda odmiana chrzanu - tarty, z buraczkami czy ten z żurawiną – idealnie pasuje do wielkanocnego pasztetu drobiowego. Przepisów na domowe pasztety jest oczywiście mnóstwo, tych mięsnych jak i wegetariańskich, tradycyjnie zazwyczaj piecze się pasztet drobiowy. Istotą sukcesu jest połączenie kilku rodzajów mięs – z kurzych udek i podudzi z wątróbką drobiową i koniecznie tłustym boczkiem - dzięki któremu pasztet nie będzie suchy. I nie obawiajmy się tego tłustego świątecznego boczku – chrzan świetnie reguluje trawienie i poprawia metabolizm, na Wielkanoc jest więc idealny.
