To nasz polski żeń-szeń inaczej zwany słonecznikiem bulwiastym. Został sprowadzony do Europy już w XVII wieku. W Polce jest znany dłużej niż ziemniak, niestety szybko został wyparty.
Wykorzystuje się go w przemyśle spożywczym, chemicznym i farmaceutycznym, oraz energetycznym do produkcji biogazu. Smak bulw słonecznika jest oryginalny: słodki, lekko orzechowy, najczęściej porównywany do karczocha i orzechów brazylijskich. Kwitnie żółtymi kwiatami w okresie jesiennym, na dole charakteryzuje się bulwami które wykopuje się zimą najlepiej po przymrozkach.
Wzmacnia układ odpornościowy i pomaga w stanach przewlekłego zmęczenia. Bulwy topinambura są bogatym źródłem potasu, żelaza oraz tiaminy Jest niskokaloryczny i polecany diabetykom.Zawiera inulinę która wykazuje właściwości przeciwmiażdżycowe i hipoglikemiczne.Zalecana cukrzykom i osobom z podwyższonym cholesterolem.Topinambur można dodawać do sałatek surowy, piec i gotować jak ziemniaki. Zastępować nim kaszę, ryż, makarony. Rośnie na wielu ogródkach i działkach jako chwast. Przechowujmy go w lodówce bo szybko traci jędrność.
Kurczak zapiekany z topinamburem
6 udek z kurczaka
15 dkg topinamburu
2 marchewki
2 cebule
3 ząbki czosnku
sól, pieprz
1/2 łyżeczki majeranku
1/2 łyżeczki bazylii suszonej
przyprawa do kurczaka
2 łyżki octu winnego
2 łyżki octu balsamicznego
1 łyżka oleju
1 łyżeczka octu
Cebulę kroję w piórka, czosnek przeciskam przez praskę. Dodaję do udek kurczaka. Doprawiam solą, pieprzem, przyprawą do kurczaka, majerankiem, bazylią, octem winnym, octem balsamicznym, i olejem. Całość mieszam i odstawiam na noc do lodówki. Na drugi dzień przekładam do naczynia żaroodpornego, dodaję obrany i pokrojoną w paki marchewkę. Topinambur skrobię jak ziemniaki, i wkładam do miseczki z wodą i octem. Nie ściemnieje wtedy. Dodaję przekrojony na pół do kurczaka. Wstawiam do piekarnika temp 200 stopni 45 minut.
Sałatka z pieczonych warzyw z topinamburem
1 woreczek kaszy jaglanej
40 dkg dyni
1 papryka czerwona
2 marchewki
1 cebula czerwona
15 dkg korzenia topinamburu
oliwa z oliwek
sól, pieprz
przyprawa ognista
4 gałązki koperku
1 łyżeczka octu
Kaszę gotuję w osolonej wodzie 20 minut. Wyjmuję z woreczka, przekładam do miski.
Dynię obieram i kroję w kostkę. Paprykę kroję w paski, marchewkę obieram i kroję w kostkę.Topinambur skrobię jak ziemniaki, wkładam do miseczki z wodą i octem ponieważ ciemnieje. Kroję na małe kawałki. Cebule kroję także. Blaszkę wykładam papierem do pieczenia. Wykładam na nią warzywa, solę, pieprzę, posypuję przyprawą ognistą i polewam oliwą. Wstawiam do nagrzanego piekarnika temp 200 stopni. Dynię piekę 5 minut i wyjmuję. Resztę warzywa piekę 30-35 minut. Po wyjęciu przekładam do kaszy, a paprykę kroję na małe kawałki. Dodaję pokrojony koperek. Całość mieszam.
Kaczka nadziewana żurawiną i topinamburem
1 tusza kaczki 2,20 kg
1/2 kg topinamburu
3 jabłka duże
3/4 szklanki żurawiny świeżej
1 łyżeczka octu
marynata:
1/2 szklanki octu jabłkowego
2 łyżki majeranku
1 łyżeczka soli
3 cebule
2 łyżki oleju
Z kaczki wycinam skrzydła, szyję. Kaczkę nacieram solą, majerankiem, octem winnym, olejem w środku i na zewnątrz, oraz plastrami cebuli. Cześć cebuli wkładam do środka częścią obkładam kaczkę na zewnątrz. Wstawiam ją do lodówki w brytfannie na dobę żeby przeszła marynatą. Resztą octu winnego który mi zostanie polewam kaczkę. Na drugi dzień jabłka obieram i kroję w cząstki., topinambur skrobię i dokładnie myję i przekładam do wody z octem żeby nie ściemniał. Kaczkę napełniam jabłkami, żurawiną i 1/3 topinamburu. Kaczkę zszywam albo spinam szpilkami, układam na około pozostały topinambur. Wstawiam ją piekarnika temp 180 stopni na dwie godziny i 20 minut. W między czasie kaczkę polewam sokami które wytworzy podczas pieczenia, oraz wodą kilka razy. Kaczka nie będzie wtedy sucha. Pół godziny przed końcem pieczenia odkrywam kaczkę żeby się zarumieniła.
Krem z topinambura
3 szklanki rosołu
1 duży ziemniak
15 dkg selera
1 pietruszka
20 dkg korzenia topinamburu
1/2 szklanki śmietany 30 %
sól, pieprz
1 łyżeczka octu
Topinambur skrobię jak ziemniaki młode, dokładnie myję i przekładam do miseczki z wodą i odrobiną octu. Nie ściemnieje przez to. Kilka korzeni topinamburu odkładam. Do garnka wlewam rosół, dodaję obrany i pokrojony seler oraz korzeń pietruszki. Dodaję topinambur i gotuję na wolnym ogniu do miękkości około 40 minut. Po ugotowaniu miksuje blenderem. Dolewam śmietankę kremówkę i chwilę jeszcze podgrzewam ale nie gotuję. Doprawiam solą, pieprzem. Resztę topinamburu kroję w plastry i przesmażam na maśle klarowanym. Zupę krem podaję z chipsami z korzenia.
Karkówka z pieczarkami i topinamburem
1 kg karkówki
3 cebule
4 ząbki czosnku
1/2 szklanki octu winnego domowego
4 łyżki oliwy
1 łyżeczka soli do smaku
pieprz
1 łyżeczka zioła prowansalskie
1/2 łyżeczki rozmarynu
1/2 kg topinamburu
30 dkg pieczarek
natka pietruszki
Karkówkę kroję na plastry, przekładam do pojemnika, dodaję pokrojoną cebulę, przeciśnięty przez praskę czosnek, ocet winny, oliwę, sól, pieprz, zioła prowansalskie, rozmaryn i dokładnie mieszam żeby mięso połączyło się z marynatą. Wstawiam do lodówki pod przykryciem na dobę, może być krócej albo dłużej. Przekładam do brytfanny. Topinambur skrobię jak młode ziemniaki, dokładnie myję i wkładam na chwilę do wody z odrobiną octu żeby nie ściemniał. Wyjmuję z wody i dodaję do karkówki. Wstawiam do piekarnika temp 180-200 stopni na godzinę. W międzyczasie pieczenia podlewam mięso wodą. Pieczarki kroję w plastry i przesmażam na oleju.Doprawiam, solą, pieprzem i podaję z karkówką i topinamburem.
