Sałata rzymska jest sałatą długolistną (Lactuca sativa L. var. longifolia Lam.) .

 
Sałata rzymska jest sałatą długolistną (Lactuca sativa L. var. longifolia Lam.)
Liście ma kruche, wydłużone, mięsiste, gładkie lub pomarszczone z wyraźnie zaznaczonymi nerwami. Sałata ta tworzy zwarte, wydłużone, główki przypominające kapustę pekińską, o wysokości 16-26 cm.
Jest cennym warzywem – zawiera znaczną ilość witamin (karoten, B₁, B₂, PP, C), składników mineralnych  (wapń, fosfor, żelazo) i jest lekkostrawna. Jest też słodsza i delikatniejsza w smaku niż sałata masłowa czy krucha. Dobrze komponuje się z ciężkimi majonezowymi sosami i serami pleśniowymi.
Uprawia się kilka odmian: Paryska Żółta, Kasselska, Trianońska, Krwistoczerwona Zimowa, Liwia.

Sałata rzymska jest podstawą słynnej sałatki Cesara Cardiniego.
Cezar Cardini, restaurator z Tijuany w Meksyku prawdopodobnie jako pierwszy przyrządził słynną sałatkę. Jak to zwykle w przypadku genialnych pomysłów bywa prostota i przypadek zaważyły na ostatecznym składzie potrawy. Cardini gotował dla swych gości. W kuchni nie było już za wiele składników. Cardini wziął więc to, co miał pod ręką.
I tak rzymska sałata, czosnek, grzanki, jajka ugotowane na twardo wymieszane z sosem Worcester i oliwą wylądowały na jednym talerzu. Sałatka nie czekała długo, by zyskać międzynarodową sławę. W 1930 roku (sześć lat po "premierze") międzynarodowe stowarzyszenie szefów kuchni z Paryża uznało ją za "najlepszą rzecz jak powstała w Ameryce od pięćdziesięciu lat". Osiemnaście lat później Cardini opatentował dressing i do dziś sprzedawany jest on pod oryginalną nazwą "Cardini's Original Caesar dressing mix".
 

Składniki: 2 główki sałaty rzymskiej, 1/4 szklanki oliwy, 3-4 ząbki czosnku, 1/2 szklanki pokrojonego w kostkę czerstwego chleba, 2 jajka, sos Worcester, 1 cytryna, sól i pieprz, 1/2 szklanki parmezanu

Umyć  i osuszyć liście sałaty. Włożyć je na 15-20 minut do lodówki (muszą być zimne!). Chleb wymieszać z roztartym czosnkiem i 2 łyżkami oliwy i usmażyć  na złoty kolor, czosnek wrzuć na samym końcu, aby się nie przypalił. Sałatę polaćj resztą oliwy, przyprawić solą i pieprzem, wymieszać. Dodać  sok z cytryny i sos worcester, wbić 2 jajka "coddled" (włożyć jajka do wrzącej wody i gotować 1 minutę . Istotą jajka "coddled" jest to, aby nie tylko żółtko było płynne, ale i znaczna część białka). Sałatę wymieszać, posypać grzankami i parmezanem.

W mojej kuchni też zagościła sałata rzymska, miała różnorakie zastosowanie.

Kanapkowy motyl:
https://www.doradcasmaku.pl/przepis/98991/kanapka-kolacyjna-z-salata-rzymska.html

2 kromki chleba żytniego pełnoziarnistego,  2 łyżeczki masła,  4 liście sałaty rzymskiej,  2 łyżeczka pasty z tuńczyka, 2 plastry pomidora,  2 szt. Czarnych oliwek,  2 szt. szczypiorku
Chleb przekroić na pół, posmarować masłem, na każdym kawałku położyć listek sałaty rzymskiej, na jej środku rozprowadzić pastę z tuńczyka, posypać szczypiorkiem, dodać połówki pomidorów i oliwek 

W sałatkach:
Sałatka a’la Piotr (czyli mój mąż był pomysłodawcą)
https://www.doradcasmaku.pl/przepis/99165/salatka-rzymska-ala-piotr.html

2 szt. sałaty rzymskiej, 1 szt pomidor, 1 szt.mozarelli, 1 szt. cebuli dymki, 10 szt. czarnych oliwek, do smaku sól i pieprz, 2 łyżki majonezu, 2 łyżki jogurtu
Sałatę porwać na kawałki, pomidora, mozzarellę i cebulę pokroić w kostkę, oliwki przekroić. Majonez wymieszać z jogurtem, doprawić solą i pieprzem. Wymieszać

Sałatka włoska po mojemu
https://www.doradcasmaku.pl/przepis/99162/salatka-wloska-po-mojemu.html

250 g wołowina mielona, 1 szt żółtko, 1 szt. cebuli dymki, 1 łyżka oliwy z oliwek, 3 szt. borowików marynowanych, do smaku sól  i pieprz
Borowiki i dymkę drobno kroimy w kostkę. W mięsie robimy wgłębienie, do którego dodajemy surowe żółtko, doprawiamy solą i pieprzem. Polewamy łyżką oliwy, wsypujemy grzyby i cebulkę. Dokładnie mieszamy. Bagietkę smarujemy masłem, ozdabiamy sałatą rzymską. Na środek każdej sałaty nakładamy tatara.