Pachnące, zapomniane pigwy

Pigwa swoją łacińską nazwę Cydonia zawdzięcza greckiemu określeniu- jabłko cydońskie. Cydonia, to najstarsze miasto na Krecie.  Zawędrowała do Grecji, dalej do Rzymu i dalej w głąb Europy, aż do nas.

W Grecji jeszcze p.n.e. Solon wydał dekret , nakazujący pannie młodej przed nocą poślubną zjedzenie jabłka sydońskiego na cześć bogini Afrodyty. Mam nadzieję, że nie musiała zjadać go surowego, bo jest prawie tak twarde jak kamień, kwaśne i niezbyt smaczne.

Pigwa często rośnie w polskich ogrodach, ale wydaje mi się, że rzadko gości na stołach. Pięknie kwitnie i ma piękne owoce.  Jej owoce są tak złote, jak żadne jabłka i dlatego niektórzy badacze historii podają, że złote jabłka Hesperyd i Atlanty  to po prostu pigwa. Pigwa ,to taka polska cytryna. Kolor i kwasowość to jej atuty, ale na surowo nie jest  smaczna, twarda  z ziarnistym miąższem, nie da się zjeść Nie mylić pigwy z pigwowcem, który w Polsce bardziej jest znany jako krzew ozdobny. Ma ładne kwiatki, ale owoce są małe, nie tak okazałe jak pigwy.

Największym powodzeniem cieszyła się pigwa w średniowieczu, kiedy to z niej i miodu robiono różne galaretki i marmolady. Słowo  „marmolada” pochodzi właśnie od nazwy portugalskich konfitur z pigwy „marmelo”.W Polsce przeważnie kojarzy się z nalewkami i galaretkami, Turcy lubią pieczoną w całości, Marokańczycy dodają do tagine z jagnięciny, inni robią pikle, kandyzują, suszą , gotują  soki, syropy, pieką ciasta, nastawiają nalewki, nie wspominając o ratafii.

Owoce pigwy są bogate w pektyny i słyną z dużej ilości składników mineralnych. Zawierają m.in. magnez, fosfor, wapń, potas, żelazo, miedź, siarkę, a z witamin C, PP, prowitaminę A i witaminy z grupy B.

Pigwa jest trudna w obróbce. Trzeba mieć trochę siły, żeby ją przeciąć i bardzo natrudzić, aby wyciąć gniazda nasienne.

Pigwa na turecką modłę to wspaniały deser ,ale i dodatek do mięs.

Składniki.

1 pigwa

1 łyżka rodzynek

1 łyżka żurawiny suszonej

1 łyżeczka masła

1 łyżeczka miodu

1/2 łyżeczki cynamonu

Umytą, osuszoną całą pigwę piec około 1h, aż zmięknie.Lubię patrzeć, jak zmienia kolor na cudnie pomarańczowy.

Przygotować nadzienie.

Wymieszać rodzynki, suszoną żurawinę z łyżeczką masła, miodu i cynamonem.

Wyjąć z pieca, przekroić na pół i usunąć gniazda nasienne. Uważać, jest gorąca, używamy rękawicy lub ściereczki.

Farsz nałożyć do połówek pigwy i wstawić jeszcze do piekarnika na 5 minut.

Pigwa jest doskonała w smaku, nie rozpada się.

Cynamonowe tagine z pigwą jest bardzo popularne w Maroku. Podaje się je z kuskus.

Składniki.

1 pierś z kurczaka

1/2 owocu pigwy

10 dag fasolki szparagowej

8 daktyli

1 szalotka

1 łyżka Ras el Hanout

1 łyżeczka cynamonu

3 goździki

kawałek anyżu

1 łyżeczka oliwy

Na dno taginery wlać oliwę i położyć kostki piersi. Posypać przyprawą.

Następnie szalotkę przekrojoną na ćwiartki, fasolkę i posypać przyprawą.

Dodać daktyle i posypać cynamonem, dodać. goździki i anyż. Podlać 1/2 szklanki wody. Wstawić na 40 minut do zimnego piekarnika i nastawić temperaturę na 180 stopni.

Podawać z kaszką kuskus lub ryżem.

Kaczka z pigwą to moja propozycja. Pigwa doskonale  zastępuje tu ziemniaki czy inne dodatki.

Składniki.

2 piersi z kaczki

sól

pieprz

1 łyżka majeranek

1 pigwa

1 gwiazdka anyżu

0,5  łyżeczki cynamonu

Piersi kaczki natrzeć przyprawami  i odłożyć na 3 h.

Opiec na patelni, przełożyć do naczynia w którym będziemy piec.

Pigwę pokroić w ćwiartki i wyciąć gniazda nasienne. Trzeba tu trochę siły.

Każdą ćwiartkę posypać cynamonem i położyć kawałek anyżu.

Opieczoną kaczkę i ćwiartki pigwy ułożyć w naczyniu żaroodpornym i piec około 1,5 h w temp.180 stopni. Porcje kaczki serwować w całości lub pokrojone w plastry ,oczywiście z pigwą.

Na wytworną przystawkę proponuję ser z karmelizowaną pigwą. Oczywiście jest doskonała sama w sobie jako przegryzka w godzinach depresji czy do ciast.

Składniki.

1 pigwa

3 łyżki cukru

50ml wody

1/2 szklanki syropu buraczanego

1 łyżka soku z cytryny

laska cynamonu

5 goździków

1 anyż

3 plasterki imbiru świeżego

2 łyżki pistacji posiekanych

Ugotować syrop z cukru i wody, dodać wszystkie przyprawy, zagotować i dodać syrop buraczany i sok z cytryny.

Pigwę bez gniazd pokroić w plastry i smażyć w syropie 30 minut. Odstawić, aż ostygnie.

Smażyć ponownie, aż pigwa stanie się szklista.

Ułożyć plastry na kratce, posypać posiekanymi pistacjami, wstawić do piekarnika i suszyć pod nawiewem przy uchylonych drzwiczkach.

Pigwa kandyzowana jest doskonała jako słodka przegryzka, do ciast czy przystawka z serem typu gorgonzola czy kozim, jak powyżej.

Plasterki  pigwy we własnym soku to wyśmienity dodatek do zimowej herbatki.

Składniki.

1 pigwa

3 łyżki cukru

Pigwę przekroić ,usunąć gniazdo nasienne. Pokroić w cienkie plasterki.

Układać w słoiku przesypując cukrem. Odstawić, aby puściła sok. Pasteryzować 20 minut w piekarniku lub w garnku.

Ilość cukru nie musi być duża ,bo to przecież do herbaty zamiast cytryny.

Pigwa  jest wykorzystywana nie tylko w kuchni.  Działa również leczniczo. Owoc ten wzmacnia i dodaje apetytu, ma właściwości ściągające i dobrze działa na wątrobę.

Robi się z niej  okłady na pęknięcia skóry. Garść gniazd nasiennych  wraz z pestkami macerować  w ½ szklanki ciepłej wody. Lotion ze skórek macerowanych w alkoholu to domowy kosmetyk przeciwzmarszczkowy.

Owoc nabity goździkami to bardzo aromatyczne potpourri. Wprawdzie nie wszyscy przepadają za jej  dosyć intensywnym zapachem, ale ja lubię położyć je na parapecie czy w garderobie.

Christopher 2014.11.17