Cukierki czystej lukrecji i korzenie lukrecji do ssania i żucia są bardzo popularne we Włoszech i Francji. Tam też można ją spotkać w supermarketach, aptekach, jak i sklepach ze zdrową żywnością. Od niedawna produkty z lukrecji zaczęły być dostępne również w Polsce. Gdzie ich szukać? Najczęściej w sklepach ze zdrową żywnością.
Historia lukrecji
Lukrecję zaczęto stosować już w czasach starożytnych. W dawnej Grecji Hipokrates wspominał o lukrecji jako remedium na kaszel i ból gardła. Zaletą, która rozsławiła lukrecję, było jej orzeźwiające oddziaływanie. Mówi się, że przez tę właśnie cechę Aleksander Wielki dostarczał swoim wojskom korzenie lukrecji. W pierwszym wieku nowej ery Dioskurides pisał w dziele "De Materia Medica", że "Sok z lukrecji pomaga przynieść ulgę w przypadkach chrypki i zgagi". Jak więc widać roślina ta cieczyła się wielką popularnością.
W tradycji Indii natomiast, lukrecja ma dużo większe znaczenie. Według wielkich traktatów wedyjskich z II - VII n.e. służyła ona jako składnik wielu produktów leczniczych i była oznaczona jako jedna z najpopularniejszych, naturalnych substancji słodzących. Stosowano ją również do leczenia wielu chorób.
Z kolei w chińskiej tradycji korzeń lukrecji pojawia się wcześniej niż gdziekolwiek indziej. Pełnił on jedną z najważniejszych ról w lecznictwie i codziennym stosowaniu. Lukrecja wchodzi bowiem w skład bardzo wielu mikstur opisywanych zarówno w książkach, jak i przekazach ustnych podawanych z pokolenia na pokolenie od ponad 2500 lat.
Czarne złoto
Nie wszystkie gatunki lukrecji mają te same właściwości. Bardziej słodkie i bardziej skuteczne są korzenie "Glycyrrhiza" glabra typica, która rośnie w klimacie śródziemnomorskim (nazwa "Glycyrrhiza" wywodzi się z greckiego słowa „glykys” czyli słodki i „rhiza”, czyli korzeń). Gatunki, które rosną na wschodzie, są na przykład mniej efektywne i smaczne, poczynając od odmian lukrecji "Glabra glandulifera" lub "violacea" i kończąc na "Glycyrrhiza uralensis", która przeważa głównie w Chinach. Jak więc widać, lukrecja ma wiele odmian, które charakteryzują się różnym smakiem i właściwościami. Sama zaś w zależności od miejsca występowania była różnie wykorzystywana.
W tradycyjnej medycynie chińskiej lukrecja była stosowana w dwóch formach, czyli w postaci surowego korzenia i w postaci startego proszku. W Europie od XV w. rozpoczął się rozwój technologiczny, który miał decydujący wpływ, na późniejszą globalizację lukrecji jako surowca i jako produktu. Od połowy XV wieku bowiem pojawiły się na rynkach Europy twarde i ciemne kawałki lukrecji, uzyskiwane przez suszenie ekstraktu pochodzącego z gotowania korzeni.
Od tamtej pory nastąpił w Europie swego rodzaju podział na spożywanie lukrecji: w postaci surowego korzenia, lub małych, czarnych fragmentów ekstraktu z lukrecji.
Zastosowanie lukrecji
Powszechnie wyciągi z lukrecji są stosowane w homeopatii, ziołolecznictwie, a także jako pomoc w tradycyjnej medycynie i to dzięki swoim właściwościom:
• przeciwzapalnym i ochronnym dla żołądka oraz pomocnym w trawieniu. Lukrecja pełni funkcję gastroprotekcyjną, a jednocześnie pozwala na zmniejszenie zapalenia błony śluzowej, co daje ukojenie.
• łagodzącym i kojącym dla dróg oddechowych, dzięki czemu jest doskonałym sprzymierzeńcem w leczeniu kaszlu lub bólu gardła. Również może pomagać w oczyszczaniu dróg oddechowych z flegmy.
• nadciśnieniowym - lukrecja może podnieść ciśnienie krwi. Dzieje się tak dlatego, ponieważ roślina ta powoduje zatrzymanie wody i soli w organizmie. Dlatego też lukrecja wskazana jest osobom z niskim ciśnieniem krwi.
• przeczyszczającym, ponieważ lukrecja posiada mannitol (naturalnie cukier), który nadaje produktowi lekkie właściwości rozluźniające.
Lukrecja jest również spożywana z innych powodów. Między innymi dzięki orzeźwiającemu charakterowi i powodowaniu uczucia sytości jest dobrym sojusznikiem w dietach. Stanowi ponadto doskonały substytut tytoniu czy papierosa. We Włoszech po wejściu w życie ustawy o zakazie palenia w miejscach publicznych, sprzedaż papierosów spadła o około 23%, podczas gdy sprzedaż lukrecji wzrosła dwukrotnie. Stało się to dzięki temu, że intensywny smak pastylki lukrecji pozwala odsunąć tęsknotę za smakiem tytoniu.
Czysta lukrecja w kuchni
W kuchni używa się czystej lukrecji głównie w postaci proszku. Aby rozdrobnić lukrecję wystarczy zetrzeć ją na tarce, lub zmielić blenderem. Alternatywnie można rozpuścić lukrecję w małej ilości wody.
Lukrecja jest często używana do robienia lodów, ciast i ciasteczek.
We Włoszech używa się lukrecji do różnych potraw. U nas można na przykład dodać ją do kopytek - startą lukrecję można użyć pod koniec, już po dodaniu słodkiego sera (np. Taleggio).
Lukrecja znakomicie komponuje się również z ryżem. Aby przygotować wywar na risotto można umieścić jeden lub dwa paluszki korzenia lukrecji we wrzącej wodzie. Na koniec przygotowania wystarczy posypać trochę startej lukrecji risotto.
Lukrecja rośliną leczniczą roku 2012
Lukrecja, co ciekawe została wybrana na roślinę leczniczą roku 2012 „ze względu na jej ogromne znaczenie dla dobrobytu ludzi na całym świecie”. Wyboru dokonał zespół naukowców z Uniwersytetu w Würzburgu w Niemczech oraz przedstawiciele WWF odpowiedzialni za ochronę środowiska.
Jak mówiono:
“Lukrecja jest wyjątkowa. Można nią szybko ukoić ból gardła i kaszel. Zioło to było używane przed wiekami przez starożytnych lekarzy greckich i egipskich w infekcjach gardła – leczyło kaszel, chrypkę i astmę” – Profesor Johannes Mayer, ekspert historii leczniczej i botaniki na Uniwersytecie Würzburg.
“Właściwości lecznicze lukrecji sprawiają, że jest kluczowym składnikiem niemal każdej naturalnej kuracji” – Susanne Honnef, ekspert WWF.
Jak więc widać, lukrecja dzięki swojemu szerokiemu zastosowaniu zarówno w lecznictwie jak i kulinariach stanowi znakomite uzupełnienie naszej codziennej diety.
