Symbol odrodzenia, nowego życia, płodności, zdrowia, młodości i powodzenia. Towarzyszy człowiekowi od zawsze i już w czasach starożytnych było przedmiotem kultu. W symbolice chrześcijańskiej jajko wiąże się ze zmartwychwstaniem Chrystusa i jest symbolem oczekiwania i nadziei.Dziś nie wyobrażamy sobie Wielkanocy bez pisanek i bez jajek na świątecznym stole, a mało kto wie, że przez około 200 lat od przyjęcia przez Polskę chrztu, jedzenie jaj w Wielkanoc było zabronione przez Kościół, bo kojarzyło się z pogańskimi rytuałami.
Tradycja święcenia jajek wywodzi się ze środowisk klasztornych, z czasów, gdy post był przestrzegany bardzo surowo a poświęcony pokarm miał zapobiec chorobie po długich wyrzeczeniach postnych i zapewnić błogosławieństwo dla duszy i ciała. Początkowo święcono wyłącznie jajka barwione na czerwono. Czerwień to kolor krwi Chrystusa, symbol triumfu nad śmiercią i radosnych nowin. Tradycja malowania i zdobienia jaj znana była już w starożytności. W Chinach dekorowano skorupki wizerunkami ptaków i kwiatów i tak przygotowanymi jajkami Chińczycy obdarowywali się wraz z nadejściem wiosny. W starożytnym Egipcie natomiast był zwyczaj zdobienia jajek rysunkami skarabeuszy. Najstarsze pisanki liczą sobie ponad 5000 lat i pochodzą z Asyrii. Nieco późniejsze pochodzą z Egiptu, Persji, Rzymu i Chin. Na ziemiach polskich najstarsze pisanki, pochodzące z końca X wieku, odnaleziono podczas wykopalisk archeologicznych na opolskiej wyspie Ostrówek. Wzór na nich rysowano roztopionym woskiem, a następnie wkładano je do barwnika – łupin cebuli lub ochry, które nadawały im kolor brunatnoczerwony.
Jajka uważane były za zdrowe i pożywne, dopóki w latach siedemdziesiątych nie wypowiedziano wojny cholesterolowi, który w sporym stężeniu występuje w żółtkach. Dziś jednak jajka wracają do łask. Wiemy, że zawierają one lecytynę i kwasy omega-3 czyli substancje obniżające poziom cholesterolu. Lecytyna reguluje ciśnienie krwi, działała przeciwzapalnie i przeciwzakrzepowo, wspomaga wątrobę, uczestniczy w hamowaniu procesów utleniania i poprawia funkcjonowanie układu nerwowego. Jajka jako jedyny produkt spożywczy zawierają wszystkie aminokwasy egzogenne, których organizm człowieka nie wytwarza, a które są dla niego niezbędne. Jaja zawierają też ksantofil, który zapobiega osadzaniu się złogów na ścianach tętnic i luteinę, która działa jak filtr chroniący przed szkodliwym promieniowaniem UVA i UVB i zwalcza wolne rodniki. Jajka to także bogate źródło witamin: A, E, D i K oraz B2 i B12, kwasu pantotenowego i składników mineralnych: fosforu, potasu, wapnia, żelaza, magnezu.Na 5 g tłuszczu zawartego w jednym jajku tylko 0,1 g stanowią nasycone kwasy tłuszczowe, za to wiele w nim niezbędnych dla organizmu nienasyconych kwasów tłuszczowych. Jaja są jednym z nielicznych produktów spożywczych zawierających selen i jod. Cennym składnikiem jajek jest też cholina, która bierze aktywny udział w budowie i funkcjach mózgu i układu nerwowego, zmniejsza wchłanianie cholesterolu i ryzyko miażdżycy. Na szczególną uwagę zasługują też skorupki jaj, które zawierają ogromne ilości dobrze przyswajalnego przez organizm człowieka wapnia. Jedocześnie przy wszystkich swoich zaletach jajka nie są bardzo kaloryczne. Jajko ważące ok. 50 g dostarcza 75 kcal i aż 6,2 g białka. Oczywiście wartość odżywcza i smak jajek w dużej mierze zależą od sposobu odżywiania kur. Najwyżej cenione są jaja pochodzące od kur z chowu wolnowybiegowego karmionych naturalnie, takie jak od Kurki Wolnej.
Jajka można chyba przygotować na niezliczoną ilość sposobów-na miękko,jajka faszerowane, omlet, jajecznica, jajka po wiedeńsku, albo koszyczki z szynki parmeńskiej z jajkiem, z dodatkiem suszonych pomidorów, zapiekane w piekarniku w formie na muffiny. Piekarnik nagrzewamy do 200 stopni C. Wgłębienia formy na muffiny smarujemy olejem z suszonych pomidorów, każde wgłębienie wykładamy plasterkiem szynki, na dno kładziemy kawałek suszonego pomidora i wbijamy jajka. Wstawiamy do piekarnika i pieczemy przez 15 minut. Wyjmujemy z piekarnika, przekładamy na talerz i podajemy z solą, pieprzem, pieczywem i rzeżuchą.
Inny pomysł to pasta z ugotowanych i posiekanych jajek z dodatkiem dojrzałego awokado. Z odrobiną czosnku, soku z cytryny, majonezu i oliwy. Jajka gotujemy na twardo,obieramy ze skorupek, siekamy w kostkę i wkładamy do miseczki. Czosnek ścieramy na drobnej tarce i solimy. Awokado myjemy, obieramy, miąższ kroimy w kostkę, skrapiamy sokiem z cytryny i mieszamy z czosnkiem. Przekładamy do jajek, mieszamy i doprawiamy solą i świeżo zmielonym pieprzem. Dodajemy majonez, oliwę i kolendrę lub rzeżuchę. Podajemy z pieczywem.
A może sałatka z jajkiem i sosem miodowo-musztardowym? Jej przygotowanie zaczynamy od zrobienia sosu. W miseczce mieszamy wszystkie składniki: musztardę miodową, majonez, sok z cytryny, miód, oliwę extra vergine i odrobinę fety. Następnie gotujemy jajka i obieramy je ze skorupek. Sałatę i roszponkę płuczemy, osuszamy i wkładamy do salaterki. Dodajemy pokrojone na plasterki rzodkiewki i obranego ogórka oraz cienko pokrojoną zieloną papryczkę chilli. Doprawimy solą, pieprzem i delikatnie mieszamy. Dodajemy pokrojone na grube plastry lub na połówki jajka, pokrojoną w kostkę fetę, posypujemy szczypiorkiem, rzeżuchą i polewamy sosem.
Przy pomocy formy do muffinów możemy wyczarować odświeżoną wersję tradycyjnego omletu. Do zrobienia pieczonych muffinów-omletów potrzebne są tylko jajka i ulubione dodatki. Może to być na przykład czerwona papryka, szpinak, cukinia i kozi ser. Piekarnik nagrzewamy do 180 stopni C. Szpinak myjemy, osuszamy i siekamy. Cukinię i kozi ser ścieramy na tarce o dużych oczkach. Paprykę kroimy w małą kostkę. W misce roztrzepujemy jajka z dodatkiem czosnku, soli, pieprzu i szczypiorku. Dodajemy szpinak, cukinię, ser kozi oraz paprykę i mieszamy. Wgłębienia w formie do muffinów smarujemy oliwą lub masłem, napełniamy masą i pieczemy przez 15 minut. Minimum wysiłku- maksimum smaku.
Smacznego jajka!
