Zapiekanki to idealne rozwiązanie, kiedy brakuje nam czas na długie stanie w kuchni. Z powodzeniem można przygotować je dzień wcześniej, a godzinę przed planowanym podaniem upiec. Świetnie smakują serwowane także na drugi dzień, kiedy składniki dania się przegryzą. Zapiekanki to świetny sposób na wykorzystanie resztek warzyw, czy mięsa zalegających w lodówce. Do zapiekania świetnie sprawdzą się kolorowe warzywa takie jak papryka, szpinak, cukinia czy bakłażan, ale warto również spróbować zapiekanki w wersji na słodko z jabłkami i kaszą jaglaną. To świetna propozycja zarówno na obiad jak i deser. Wytrawne zapiekanki świetnie smakują z dodatkiem klasycznego beszamelu, jednak warto urozmaicić jego smak dodając do niego choćby starty, pikantny ser, suszone zioła czy aromatyczne przyprawy. Choć zapiekanki to sycące danie, świetnie sprawdzą się także wczesną wiosną, kiedy aura zmusza nas do przygotowania ciepłych i sycących posiłków. Zachęcam do spróbowania moich propozycji.
Zapiakanka z mięsem mielonym i pieczarkami
Składniki:
350 g makaronu (u mnie świderki)
Sos:
500 g mielonego mięsa z szynki
250 g pieczarek
1 średnia cebula
400 g passaty pomidorowej lub przecieru pomidorowego
1/2 łyżki koncentratu pomidorowego
2 łyżki oleju
3-4 ząbki czosnku
1-3 łyżeczki cukru (do smaku)
1/2 łyżki majeranku
2 łyżeczki bazylii
1 łyżeczka oregano
1 łyżeczka słodkiej papryki
świeżo zmielony czarny pieprz (do smaku)
sól (do smaku)
Beszamel:
2 łyżki masła
2 łyżki mąki
400 ml mleka 3,2 %
sól (do smaku)
biały pieprz (do smaku)
1/ 4 łyżeczki gałki muszkatołowej
Dodatkowo:
200 g startego, żółtego sera (np. gouda)
Makaron ugotować al dente w osolonej wodzie. Odcedzić i trzymać w cieple.
Sos: Na patelni rozgrzać olej, dodać pokrojoną drobno cebulę i smażyć do zeszklenia. Dodać pokrojone w plasterki pieczarki i dusić do odparowania wody. Do pieczarek dodać mięso mielone, przeciśnięty przez praskę czosnek oraz przyprawy (zioła, sól, pieprz, paprykę). Do podsmażonego mięsa dodać passatę lub przecier i koncentrat pomidorowy, dosłodzić do smaku. Gotować do zagęszczenia się sosu, przez kilka minut. Ewentualnie doprawić do smaku.
Beszamel: W rondelku rozpuścić masło, dodać mąkę i zrobić zasmażkę. Do zasmażki stopniowo dolewać mleko cały czas mieszając za pomocą trzepaczki. Kiedy sos zacznie gęstniej zdjąć go z gazu, doprawić do smaku solą, pieprzem i gałką muszkatołową.
Dno naczynia żaroodpornego wysmarować kilkoma łyżkami beszamelu. Dodać makaron, porcje sosu, beszamel i posypać startym serem. W ten sposób postępować, aż do skończenia się składników. Na wierzchu powinien być makaron, beszamel oraz ser. Zapiekankę wstawić do nagrzanego do 180 stopni piekarnika (grzałka góra-dół) i piec ok. 35-40 minut, aż do zarumieniania się wierzchu. Zapiekankę kroić po kilku, kilkunastu minutach po wyciągnięciu z piekarnika.
Zapiekanka po bawarsku (wiejska)
Składniki:
12 średniej wielkości ziemniaków
400 g dobrej jakości kiełbasy
250 g żółtego sera
Beszamel:
2 łyżki masła
2 łyżki mąki
400 ml mleka
sól (do smaku)
pieprz (do smaku)
świeżo starta gałka muszkatołowa (do smaku)
1-2 ząbki czosnku
Dodatkowo:
1 łyżeczka masła (do wysmarowania naczynia)
2 łyżki mieszanki ulubionych suszonych ziół (u mnie tymianek, oregano, cząber, majeranek)
2 łyżki posiekanej natki pietruszki
Ziemniaki (w miarę równej wielkości) obrać i ugotować w osolonej wodzie na półtwardo. Odcedzić i wystudzić. Kiełbasę i ziemniaki pokroić na plasterki. Ser żółty zetrzeć na tarce na grubych oczkach.
Beszamel: W rondelku rozpuścić masło, dodać mąkę i chwilę podsmażyć. Stopniowo dolewać mleko cały czas mieszając za pomocą trzepaczki. Kiedy sos zacznie gęstnieć zdjąć go z ognia, doprawić solą, pieprzem, gałką muszkatołową i dodać przeciśnięty przez praskę czosnek. Naczynie żaroodporne (lub małe naczynka do zapiekania) posmarować masłem. Na spodzie ułożyć warstwę pokrojonych ziemniaków, na ziemniaki poukładać plasterki kiełbasy, polać kilkoma łyżkami beszamelu, posypać startym serem oraz ziołami i natką pietruszki. Warstwy zapiekanki układać, aż do wyczerpania składników. Na wierzchu ułożyć warstwę ziemniaków, polać beszamelem i posypać startym serem oraz ziołami. Zapiekać do zarumienienia wierzchu przez około 30-40 minut w piekarniku nagrzanym do 180 stopni (grzałka góra-dół).
Zapiekanka z kaszą jaglaną i jabłkami
Składniki:
200 g suchej kaszy jaglanej
250 ml wody
300 ml mleka 0,5%
szczypta soli
3 łyżki cukru brązowego (lub ksylitolu)
1/2 łyżeczki masła
Dodatkowo:
5 średnich jabłek
2 łyżeczki cynamonu
2 łyżeczki domowego cukru waniliowego
2 łyżki gęstego jogurtu
Do podania:
jogurt naturalny (ilość według uznania)
Kaszę przesypać na sitko, przelać wrzątkiem i przepłukać zimną wodą. W rondlu zagotować mleko z wodą oraz szczyptą soli. Kiedy mleko z wodą będą gorące dodać kaszę i masło. Gotować na wolnym ogniu pod przykryciem, mieszając co jakiś czas, do chwili, aż kasza wchłonie cały płyn. Do ugotowanej kaszy dodać cukier (lub ksylitol) wymieszać i przykryć pokrywką. Odstawić na ok. 10 minut. Jabłka obrać ze skórki i zetrzeć na tarce na plasterki. Dodać cynamon, cukier waniliowy i wymieszać. W naczyniu żaroodpornym (wysmarowanym odrobiną masła) układać naprzemiennie warstwę kaszy i jabłek. Wierzchnią warstwę kaszy posmarować jogurtem naturalnym i ułożyć plasterki jabłek. Zapiekać w piekarniki nagrzanym do 180 stopni przez ok. 30 minut, aż jabłka z wierzchu się zarumienią. Zapiekankę podawać gorącą z kleksem jogurtu naturalnego.
Lasagne bolognese
Składniki:
16 płatów makaronu lasagne
Sos bolognese:
500 g mięsa mielonego wieprzowo-wołowego
1 duża cebula
3 ząbki czosnku
500 g pomidorów z puszki
sól (do smaku)
pieprz (do smaku)
2 łyżki oregano
1 łyżka bazylii
1 łyżka koncentratu pomidorowego
cukier (do smaku)
1 łyżka oliwy
Sos beszamel:
2 łyżki masła
2 łyżki mąki
400 ml mleka
sól (do smaku)
biały pieprz (do smaku)
świeżo starta gałka muszkatołowa (do smaku)
Dodatkowo:
300 g żółtego, pikantnego sera
Sos bolognese: Cebulę pokrojoną w kostkę zeszklić na patelni na oliwie. Dodać mielone mięso. Przyprawić solą i pieprzem. Smażyć mieszając. Pomidory z puszki zmiksować z czosnkiem, solą, pieprzem, oregano, bazylią, koncentratem i cukrem. Sos dodać do mięsa i gotować do zredukowania płynu i zagęszczenia sosu.
Beszamel: Z masła i mąki zrobić zasmażkę. Stopniowo dolewać mleka cały czas mieszając. Gotować do zagęszczenia sosu. Doprawić solą, białym pieprzem i gałką muszkatołową.
Płaty lasagne partiami wrzucać do wrzątku i podgotować kilka sekund. Naczynie wysmarować masłem. Spód naczynia wysmarować 2 łyżkami beszamelu. Ułożyć 4 płaty makarony. Na makaron wyłożyć 1/3 sosu bolognese, polać beszamelem i posypać startym serem. Na ser ułożyć zblanszowane płaty lasagne. Warstwy układać aż do wyczerpania się składników. Warstwa wierzchnia to makaron polany beszamelem i posypany serem. Lasagne zapiekać przez ok. 40 minut w piekarniku nagrzanym do 180 stopni. Przed rozkrojeniem lasagne pozostawić na ok. 10 minut, aby zapiekanka się "związała".
Rady: Do sosu bolognese można dodać startą marchew, seler naciowy oraz lampkę czerwonego wytrawnego wina.
Płatów lasagne nie trzeba wcześniej blanszować, ale dzięki temu szybciej zmiękną podczas zapiekania.
Lasagne ze szpinakiem
Składniki:
24 płaty makaronu lasagne
200 pikantnego żółtego sera (np. cheddar)
50 g parmezanu (lub pecorino)
Beszamel:
2 łyżki masła
2 łyżki mąki
400 ml mleka 3,2%
sól (do smaku)
biały pieprz (do smaku)
gałka muszkatołowa świeżo starta (do smaku)
Dodatkowo:
900 g szpinaku (może być mrożony)
200 g wędzonego boczku
1 cebula
3 ząbki czosnku
sól (do smaku)
czarny pieprz świeżo zmielony (do smaku)
gałka muszkatołowa świeżo starta (do smaku)
Na patelni zarumienić pokrojony w kostkę boczek, dodać drobno posiekaną cebulę, rozmrożony szpinak, przeciśnięty przez praskę czosnek oraz sól, pieprz i gałkę muszkatołową. Smażyć do odparowania wody.
Beszamel: W rondelki rozpuścić masło, dodać mąkę i zrobić zasmażkę. Stopniowo dolewać mleko cały czas energicznie mieszając. Gotować, nie przerywając mieszania do czasu, aż sos zacznie gęstnieć. Zestawić z ognia i doprawić solą, białym pieprzem i gałką muszkatołową.
Sery zetrzeć na tarce na dużych oczkach i wymieszać.
Płaty lasagne wrzucać stopniowo do gotującej się wody na kilka sekund. Dno naczynia wysmarować cienką warstwą beszamelu. Ułożyć na nim płaty lasagne, posmarować cienką warstwą beszamelu i kolejno warstwami układać: szpinak, ser, płat lasagne, beszamel...aż do wyczerpania składników. Na wierzchu ułożyć płaty lasagne posmarowane beszamelem i posypane serem. Lasagne zapiekać w 190 stopniach przez ok. 30-35 minut do zarumienienia się wierzchu. Przed pokrojeniem odczekać chwilę, aby zapiekanka się "związała". Smacznego!
Rady: Makaronu nie trzeba wcześniej obgotowywać, ja wrzucam go jednak na kilka sekund do gotującej się wody, dzięki temu skracam już czas zapiekania.
Do lasagne można dodać dowolny, ulubiony ser. Fajnie sprawdzi się feta, gorgonzola czy mozzarella.
Zapiekanka z bakłażanem i cukinią pod beszamelem
Składniki:
500 g grubego makaronu (np. świderki)
1 młoda cukinia
1 bakłażan
1 czerwona papryka
1 mały brokuł
2 cebuli dymki ze szczypiorkiem
1 podwójna pierś z kurczaka
świeżo zmielona sól morska
świeżo zmielony ziołowy pieprz
świeża bazylia
Sos beszamel:
2 łyżki masła
2 czubate łyżki mąki pszennej
300-400 ml mleka
1 łyżeczka gałki muszkatołowej
biały pieprz (do smaku)
sól (do smaku)
Dodatkowo:
1 łyżeczka masła (do wysmarowania naczynia)
1 łyżeczka cukru
1 łyżka oliwy z oliwek
15 dag startego na grubych oczkach sera gouda
Pierś pokroić w kostkę i podsmażyć na łyżce oliwy. Pod koniec doprawić solą i pieprzem. Makaron ugotować w osolonej wodzie al dente. Brokuła podzielić na różyczki i podgotować przez około 3 minuty w posolonej i posłodzonej wodzie. Bakłażana i cukinie pokroić na około 0,5 cm plasterki. Bakłażana posolić odstawić na około 10 minut i osuszyć na ręczniku papierowym. Dymki pokroić drobno, paprykę pokroić w kostkę. Wszystkie warzywa wrzucić do miski i wymieszać. Masło roztopić w rondelki, dodać mąkę i zrobić zasmażkę. Wlewać partiami mleko i cały czas mieszać. Kiedy sos zacznie gęstnieć zdjąć z ognia doprawić solą, pieprzem i gałką muszkatołową. Żaroodporne naczynie wysmarować masłem. Układać warstwami makaron, warzywa i mięso, ser, sos. Na wierzch wyłożyć makaron polać go beszamelem i posypać serem oraz bazylią. Zapiekankę piec w temp. 180 stopni przez około 30 minut.
